Đỗ xe vi phạm quy định về an toàn giao thông tại khu đô thị Kim Văn – Kim Lũ, Hoàng Mai, Hà Nội

Tuy nhiên, tình trạng thiếu hạ tầng giao thông dẫn đến những hệ lụy như ùn tắc, quá tải, gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông vẫn là thách thức mà các cơ quan chức năng đang phải đối diện. Số lượng phương tiện ngày càng gia tăng. Theo thống kê của Sở Giao thông vận tải Thành phố Hà Nội đang có khoảng 6,9 triệu phương tiện giao thông và 1,2 triệu phương tiện từ nơi khác thường xuyên ra vào. Lưu lượng xe không ngừng tăng nhanh không chỉ dẫn đến tình trạng ùn tắc, mất an toàn giao thông mà còn gây áp lực rất lớn lên hạ tầng giao thông tĩnh như điểm đỗ vốn mới chỉ đáp ứng được 8 đến 10% nhu cầu. Trong khi đó, tỷ lệ tăng trưởng diện tích đất dành cho giao thông đô thị/diện tích đất xây dựng mới chỉ đạt từ 0,25 đến 0,3% năm, dẫn đến quá tải đối với hệ thống kết cấu hạ tầng đô thị của thành phố, đặc biệt là khu vực đô thị trung tâm. Điều 56 Thông tư 63/2014TT-BGTVT của Bộ giao thông vận tải ban hành ngày 07/11/2014 quy định về tổ chức, quản lý hoạt động vận tải bằng xe ô tô và dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ có quy định nội dung: Niêm yết công khai nội quy, giá các dịch vụ tại bãi đỗ xe, tên và số điện thoại cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền để chủ xe phản ánh, khiếu nại khi cần thiết. Đây là một trong những cơ sở để người dân có thể nhận biết được bãi xe này có được phép hoạt động hay không. Ngày 03/5/2018 UBND thành phố Hà Nội đã ra Quyết định số 09/2018/QĐ-UBND về việc ban hành quy định về quản lý, khai thác và bảo trì hệ thống đường đô thị trên địa bàn thành phố Hà Nội có nội dung: Tổ chức, cá nhân có nhu cầu sử dụng tạm thời một phần đường đô thị ngoài mục đích giao thông phải được sự chấp thuận, cho phép của cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền và thực hiện nghiêm chỉnh các quy định trong giấy phép. Trông giữ xe tạm thời một phần lòng đường phải tuân thủ những quy định cụ thể, bảo đảm an toàn, thuận tiện giao thông; bảo quản mỹ quan, vệ sinh môi trường đô thị và không ảnh hưởng đến sinh hoạt bình thường của hộ gia đình, chủ trương của các tuyến phố. Thành phố tạo điều kiện để người dân có thể xin phép được khai thác với mục đích trông giữ xe theo đúng pháp luật. Có rất nhiều bãi đỗ xe của Thủ Đô đã được quy hoạch như khu vực phố Nguyễn Hữu Huân, Lý Thái Tổ, Ngọc Khánh, Nguyễn Công Trứ, Xã Đàn… Sáu tháng đầu năm 2020, Thanh tra Sở GTVT TP Hà Nội đã kiểm tra, lập biên bản xử lý 172 điểm trông giữ xe vi phạm, phạt tiền hơn 852 triệu đồng. Trong đó có 120 trường hợp chiếm dụng lòng đường, vỉa hè trông giữ phương tiện và 52 trường hợp tự ý tổ chức hoạt động khai thác bãi đỗ xe khi chưa được cấp phép. Xử lý thôi chưa đủ, để có thể đáp ứng được nhu cầu của người dân trong việc trông giữ xe, ngày 10/7/2019 HĐND thành phố Hà Nội đã ban hành Nghị quyết số 07/2019/NQ-HĐND về việc ưu tiên phát triển hệ thống vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn; khuyến khích đầu tư xây dựng, khai thác bến xe, bãi đỗ xe ô tô và các phương tiện cơ giới khác; áp dụng công nghệ cao trong quản lý, điều hành hệ thống giao thông vận tải. Trong Nghị quyết có nội dung: Ngân sách Thành phố hỗ trợ 100% tiền thuê đất trong 10 năm đầu kể từ khi phát sinh nghĩa vụ nộp tiền thuê đất (không bao gồm phần diện tích đất phục vụ kinh doanh dịch vụ, thương mại) đối với bến xe hàng (bến xe tải), bãi đỗ xe, điểm trung chuyển, trung tâm tiếp vận. Theo Sở Giao thông vận tải Hà Nội - đơn vị xây dựng dự thảo Nghị quyết, Hà Nội đã phê duyệt 88 bãi đỗ xe, nhưng mới triển khai được 22 bãi. Mặc dù HĐND Thành phố đã có chính sách khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư bãi đỗ xe, nhưng do chưa có chính sách thu hút cụ thể, nên chưa thu hút nguồn lực xã hội đầu tư xây dựng bãi đỗ xe.

Mỹ quan đô thị của Thủ Đô ngày càng được cải thiện, những bãi đỗ xe theo đúng quy hoạch đã giúp người dân yên tâm hơn trong việc gửi phương tiện và đảm bảo giao thông thuận lợi, tránh gây ách tắc giao thông. Với những thành quả đạt được là sự cố gắng rất lớn trong việc phát triển giao thông tĩnh, giúp người dân thuận tiện hơn trong việc di chuyển và đảm bảo an toàn. Một người dân tại quận Hai Bà Trưng chia sẻ: “Việc đỗ xe khó khăn làm ảnh hưởng trực tiếp đến thời gian, kế hoạch, đặc biệt là ảnh hưởng trực tiếp đến công việc. Có lần tôi phải lái xe loanh quanh một vòng, rất khó để kiếm bãi đỗ xe, hoặc có thì hết chỗ đỗ xe, phải đỗ xe vào chỗ không có biển cấm dừng, đỗ ôtô và không cản trở lối ra vào. Tuy nhiên, đỗ xe như vậy nguy cơ cao bị mất hoặc hư hỏng tài sản, ngoài ra còn làm ảnh hưởng đến đường phố, chính vì vậy mong chính quyền, địa phương các cấp, các ngành tạo điều kiện để người dân có chỗ để xe an toàn, yên tâm công tác.”

Tuy nhiên, trên các tuyến phố vẫn diễn ra tình trạng sử dụng đất công không đúng mục đích để làm bãi trông giữ xe. Sở giao thông vận tải và UBND các cấp đã có rất nhiều đợt ra quân để xử lý vấn đề này nhưng sau khi thực hiện lại “đâu hoàn đấy”. Theo phóng viên ghi nhận, những bãi đỗ xe chưa thực hiện đúng quy định của Nhà nước xuất hiện ở một số tuyến phố và khu đô thị trên địa bàn Hà Nội như khu vực khu dân cư tại phường Định Công có rất nhiều bãi trông giữ xe trên vỉa hè và diện tích sinh hoạt chung như ở khu chung cư CT6 khu đô thị Định Công, khu đô thị Kim Văn - Kim Lũ, Trần Hưng Đạo, Trần Nhân Tông… Một người dân khu đô thị Kim Văn, Kim Lũ chia sẻ: “Không hiểu vì sao những khu đất dự án làm trường học và cây xanh ở đây phần lớn bị biến thành bãi đỗ xe, người dân ở đây đang rất bức xúc. Chúng tôi đã có kiến nghị với cơ quan chức năng nhưng tình trạng vẫn tái diễn”. Các bãi xe mọc lên không theo quy hoạch và không được quản lý sẽ gây ra những hậu quả rất lớn. Đối với người dân nếu như gửi xe vào những bãi xe không được cấp phép sẽ phải chịu rất nhiều rủi ro. Với tâm lý chủ quan, muốn thuận tiện, ý thức chấp hành quy định pháp luật chưa cao, họ không hề biết rằng nếu như có hỏa hoạn hay rủi ro khác xảy ra gây hư hỏng tài sản thì ai sẽ là người chịu trách nhiệm.?. Hơn nữa là việc thất thu ngân sách và xã hội phải gánh những hệ lụy từ các bãi trông giữ xe “lậu” nếu xảy ra sự cố hỏa hoạn ngoài ý muốn, người gửi xe phải ôm rủi ro về phần mình, còn tiền thì chảy vào túi một vài cá nhân. 

Hiện nay, rất nhiều vị trí đất trống, đất dự án chưa triển khai đang được tận dụng làm bãi đỗ xe một cách trái phép. Việc xử lý, giải tỏa các địa điểm trên không dễ dàng nhưng cấp phép cũng khó bởi phần lớn đều rất khó xác định chủ nhân thật sự hoặc đang trong tình trạng tranh chấp… Nên chọn những bãi đỗ xe thực hiện đảm bảo theo đúng những quy định của Nhà nước để vừa được đảm bảo quyền lợi cho bản thân và giữ được trật tự, an toàn giao thông. Điều quan trọng nhất, đó chính là sử dụng đất làm bãi đỗ xe sai quy hoạch làm mất trật tự, an toàn giao thông, là nguy cơ gây nên những tai nạn giao thông đáng tiếc. Việc trông giữ xe trái phép sẽ làm ảnh hưởng đến những bãi đỗ xe đang được thực hiện nghiêm chỉnh, hoàn thành nghĩa vụ đối với Nhà nước. Nếu như việc này không được làm rõ, công khai minh bạch, thành phố sẽ rất khó để thu hút được nguồn vốn đầu tư, phát triển những bãi đỗ xe phù hợp với điều kiện phát triển của đô thị. Từ năm 2018 UBND thành phố Hà Nội đã ban hành Công văn 113/UBND-ĐT ngày 10/01/2018 đã yêu cầu, các quận, huyện, thị xã phải giải tỏa các điểm trông giữ xe không phép. Với các điểm trông giữ xe được cấp phép, nếu có vi phạm, phải kiên quyết thu hồi ngay giấy phép, không cấp lại. Trường hợp không giải quyết triệt để, chủ tịch các quận, huyện, thị xã phải có hình thức xử lý nghiêm, đối với chủ tịch phường, xã và chịu trách nhiệm trước chủ tịch UBND thành phố. Câu hỏi đặt ra ở đây là người đứng đầu các cơ quan chức năng đã làm hết trách nhiệm hay chưa? Và nếu như làm hết trách nhiệm của mình thì lý do gì tình trạng vi phạm này vẫn ngang nhiên diễn ra? Có chăng sự “thỏa thuận ngầm” giữa những đơn vị chưa đủ điều kiện kinh doanh bãi trông giữ xe với những người có chức có quyền?

Thiết nghĩ đối với những bãi đỗ xe chưa thực hiện đúng theo quy định của Nhà nước, không chỉ xử phạt và cưỡng chế, thành phố cũng cần có những biện pháp để giúp cho những đơn vị kinh doanh hiểu và chấp hành, tạo điều kiện để những chủ bãi đỗ xe được cấp giấy phép hoạt động, bãi đỗ xe được đảm bảo an toàn phương tiện đáp ứng nhu cầu chính đáng của người dân. 

Tiến Đạt

Theo Tạp chí Tri thức Xanh - Số 31 - 20