Diện tích đất nhà ông Quang tại số 10 phố Hàng Chuối

Đơn cử như tại ngôi biệt thự số 10 Hàng Chuối, phường Phạm Đình Hổ, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội, qua khảo sát tình hình thực tế sử dụng đất ở đây nhận thấy, ngoài phần đất nhà biệt thự được xây dựng từ trước năm 1954 thì phần diện tích xung quanh ngôi biệt thự này giờ đây đã mọc thành nhà cao tầng san sát nhau, có những công trình 02 tầng, nhưng có công trình thì mọc cao tới tận 04 tầng tạo thành một tổ hợp dân cư đông đúc, nhiều thế hệ cùng sinh sống. Việc quản lý trật tự xây dựng ở khu vực này dường như cũng đang gặp khó khăn bởi mới đây (ngày 11/02/2020), HĐND, UBND, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc quận Hai Bà Trưng vừa công bố quyết định sát nhập và ra mắt các đơn vị hành chính (thực hiện theo Nghị quyết số 895/NQ-UBTVQH14 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã, phường thuộc thành phố Hà Nội), theo đó nhập toàn bộ 0,18 km2 diện tích tự nhiên, 5.526 người của phường Ngô Thì Nhậm sau khi điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính vào phường Phạm Đình Hổ. Một cán bộ Đội trật tự xây dựng phường Phạm Đình Hổ cho biết: “Do việc sát nhập của 02 phường Phạm Đình Hổ và Ngô Thì Nhậm, cùng với việc cán bộ cũ người thì nghỉ công tác theo chế độ, người thì nhận nhiệm vụ ở địa bàn mới, bản thân cũng là cán bộ từ phường Ngô Thì Nhậm chuyển sang cho nên việc nắm bắt tình hình trật tự xây dựng trên địa bàn cũng chưa được chu toàn hết. Tuy nhiên, đội trật tự xây dựng cũng tăng cường việc quản lý, giám sát địa bàn để kịp thời phát hiện, có biện pháp ngăn chặn những vi phạm về TTXD phát sinh; những vi phạm đã tồn tại cũ sẽ từ từ rà soát để kiến nghị phương án xử lý cho hợp tình, hợp lý”.

Trở lại câu chuyện ngôi nhà biệt thự số 10 Hàng Chuối, sau một ngày tác nghiệp tại khu vực này, chúng tôi tiếp cận được với một công dân sinh sống tại đây, đó là ông Ngô Minh Quang. Người đàn ông này cho biết: “Gia đình ông sinh sống tại phần diện tích đất thuộc khuôn viên ngôi biệt thự. Năm 2011, gia đình ông được UBND quận Hai Bà Trưng cấp Giấy chứng nhận QSD đất đối với phần diện tích sử dụng riêng là 25,5 m2, là nhà ở riêng lẻ nằm bên phải trong khuôn đất và không che chắn mặt tiền của ngôi biệt thự. Năm 2017, do công trình nhà ở xuống cấp, tôi cũng đã từng lập hồ sơ xin phép xây dựng để xin được sửa chữa, cải tạo gửi cấp có thẩm quyền, tuy vậy nhưng các cấp chính quyền chỉ cho gia đình ông sửa chữa, cải tạo theo hiện trạng nhà cũ (tức là nhà tầng 01 + có mái che với chiều cao tổng cộng tối đa là 5,85 m2). Đến khi hoàn thiện sửa chữa thì công trình xây dựng của tôi bị vượt chiều cao cho phép là 0.95m, nhưng tôi phải nói rằng đây không phải là công trình xây dựng nhà ở kiên cố, mà đây chỉ là nhà tạm lắp dựng khung thép, mái lợp tôn. Tôi làm công trình này và đã ăn ở ổn định được khoảng 01 năm không có ai ý kiến gì thì đến năm 2018, tôi bị Đội Thanh tra xây dựng quận Hai Bà Trưng và UBND phường Phạm Đình Hổ xử lý vi phạm về trật tự xây dựng với Quyết định áp dụng buộc khắc phục hậu quả (tức là buộc tháo dỡ công trình sai với nội dung được cho phép). Tôi cho rằng việc UBND quận Hai Bà Trưng áp dụng Quyết định buộc khắc phục hậu quả đối với hành vi vi phạm hành chính của tôi là sai căn cứ, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của tôi, bởi vậy tôi đã nhờ Tòa án phân xử việc này”.

Nói về hành vi vi phạm trật tự xây dựng của mình, ông Quang cũng nêu lên quan điểm: “Tôi có đặt ra rất nhiều câu hỏi như: Tại sao cùng thời điểm gia đình tôi sửa chữa, cải tạo công trình nhà ở thì trong khuôn viên nhà biệt thự số 10 cũng có vài công trình xây dựng cùng lúc, mà những công trình đó lại là nhà ở bê tông kiên cố chứ không giống công trình tạm của tôi, vậy tại sao chỉ mình tôi bị xử lý sau 01 năm đi vào sử dụng?”. Trong câu chuyện của mình, ông Quang cũng đưa ra nhiều luận cứ pháp luật về việc công trình nhà ở của mình đủ điều kiện được cấp Giấy phép xây dựng theo đúng Luật định nhưng tại sao cấp có thẩm quyền lại chỉ ban hành cho ông những văn bản hướng dẫn hoặc chấp thuận cho ông theo kiểu “tạm cho” để khiến gia đình ông rơi vào tình cảnh bất ổn như hiện nay. Những căn cứ được đưa ra như sau: “Căn cứ theo Quyết định số 7177/QĐ-UBND ngày 28/11/2013 của UBND thành phố Hà Nội về việc Ban hành danh mục nhà biệt thự thuộc đối tượng quản lý, sử dụng theo Quy chế quản lý, sử dụng nhà biệt thự được xây dựng từ trước năm 1954 trên địa bàn thành phố Hà Nội. Nhà số 10 Hàng Chuối được xếp vào loại biệt thự nhóm 3. Việc sửa chữa, cải tạo phải tuân thủ Quy chế quản lý được ban hành kèm theo Quyết định 52/2013/QĐ-UBND ngày 28/11/2013 của UBND thành phố Hà Nội; Theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 9 của Quy chế: “Trường hợp nhà ở riêng lẻ nằm trong khuôn viên đất nằm ở hai bên (trừ nhà biệt thự có 02 mặt tiền) và phía sau nhà biệt thự thuộc nhóm 3, ít có giá trị về kiến trúc có thể được xem xét cấp phép xây dựng phù hợp với quy hoạch, hình dáng kiến trúc, cảnh quan với ngôi nhà biệt thự chính nhưng phải đảm bảo khoảng cách với nhà biệt thự chính theo quy định”. Theo hiện trạng thực tế thì biệt thự số 10 Hàng Chuối không phải là biệt thự 02 mặt tiền, theo sơ đồ trong Giấy chứng nhận QSD đất số BC 458086 cấp ngày 28/6/2011 cho ông Ngô Đức Minh và bà Tạ Thị Ái Mỹ (bố mẹ đẻ ông Quang), cũng như bản đồ chính thì phần diện tích sử dụng riêng của gia đình ông Quang nằm bên hông phải của biệt thự, không che khuất tầm nhìn của nhà chính. Như vậy đối với quy định pháp luật hiện hành thì phần diện tích 25,5 m2 sử dụng riêng này nếu có sửa chữa, cải tạo, xây dựng thì cũng không ảnh hưởng gì đến hình dáng, kiến trúc của toàn bộ nhà số 10; Đồng thời, căn cứ với các quy định của Luật Xây dựng thì việc xin phép cải tạo nhà ở của gia đình ông Quang tại đây là hoàn toàn phù hợp với các quy định của pháp luật (theo điểm c khoản 3 Điều 89 Luật Xây dựng). Như vậy, các câu hỏi của công dân Ngô Minh Quang đặt ra đối với công trình xây dựng nhà ở của mình tại số 10 Hàng Chuối là hoàn toàn có cơ sở mà chính quyền sở tại cần lưu tâm để xem xét giải quyết.

Vẫn biết các công trình biệt thự tại Thủ đô đều có tuổi đời ngót nghét 100 năm nên tình trạng cơi nới, xây thêm là không thể tránh khỏi. Tuy nhiên nếu chính quyền địa phương linh hoạt trong cách giải quyết, kiến nghị, đề xuất những giải pháp hợp tình, hợp lý nhằm tháo gỡ tình trạng nêu trên cho người dân thì sẽ đảm bảo tốt hơn về an sinh xã hội và tránh được khiếu kiện kéo dài.

Hiền Anh

Theo Tạp chí Tri thức Xanh - Số 32 - 20