Khi ra đời tại Việt Nam, chứng khoán vẫn là một phạm trù xa lạ nên nó cùng những người đặt nền móng đầu tiên chịu nhiều ngờ vực. Trung tâm Giao dịch chứng khoán TP.HCM (tiền thân của Sở giao dịch chứng khoán TP.HCM hiện nay) khai trương, đánh dấu sự ra đời của thị trường chứng khoán - một trong những kênh huy động vốn quan trọng nhất thị trường. Chứng khoán là bằng chứng ghi nhận quyền lợi và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với phần tài sản và phần vốn do tổ chức phát hành mang lại. Chơi chứng khoán là việc người chơi thực hiện các hình thức rót tiền vào chứng khoán, sau đó theo dõi tình hình thị trường và hưởng các phần lãi từ tiền mình đóng góp.

Lợi ích của việc chơi chứng khoán

Lợi ích của việc chơi chứng khoán chính là người chơi sẽ được hưởng chênh lệch giá cổ phiếu từ phần vốn mà mình đã đầu tư vào. Chứng khoán mang lại cho người chơi phần lợi ích được hưởng từ chênh lệch giá cổ phiếu rất lớn, có thể lên đến vài trăm triệu hoặc vài tỷ tùy vào mức cổ phần mà bạn đóng góp. Nếu bạn là một người sành sỏi trong lĩnh vực chơi chứng khoán thì có thể lựa chọn hình thức chơi chứng khoán trực tiếp để dễ theo dõi sự biến động lên xuống của sàn giao dịch chứng khoán cũng như điều chỉnh được các hành vi rút ra, bán lại hoặc tiếp tục đầu tư. Còn nếu bạn là một người không mấy sành sỏi nhưng lại muốn chơi chứng khoán thì có đầu tư chứng khoán thông qua 1 bên trung gian thứ ba, đó là các công ty hoặc các nhà đầu tư chứng khoán dày dặn kinh nghiệm hoặc mua chứng chỉ quỹ và giữ cho đến khi muốn bán. Việc đầu tư chứng khoán sẽ mang lại cho bạn phần cổ tức hằng năm. Khi bạn được hưởng cổ tức hằng năm có thể quy vào thu nhập của bản thân và chi cho các sinh hoạt khác. Đó là lý do tại sao nhiều người sau khi về hưu hoặc không có việc làm nhưng họ có của cải, tiền bạc thường mang đi chơi chứng khoán. Nếu bạn nhận được phần cổ tức bằng cổ phiếu có thể tiếp tục đầu tư chứng khoán tiếp và thu về phần lãi từ chênh lệch giá cả nhiều hơn.

Chứng khoán có thể mua bán dễ dàng được. Mục đích chính của rất nhiều người chơi chứng khoán chính là họ sẽ đợi khi nào chứng khoán tăng lên mức giá cao nhất dựa trên sự biến động trên thị trường chứng khoán mà họ quan sát được ở sàn giao dịch chứng khoán, sau đó, họ sẽ bán số chứng khoán mà họ đã đầu tư để nhận được tiền, phần nào đảm bảo tính ăn chắc mặc bền cũng như không gặp những rủi ro khi chơi lâu dài. Những người có nhiều tiền nhàn rỗi thì có người chọn con đường gửi tiết kiệm để lựa chọn sự ổn định, chắc chắn nhưng lãi suất mang đến khá lâu và đây thường là cách mà những gia đình, những người có mức thu nhập vừa phải, ít làm ăn nghĩ đến. còn những dân làm ăn, những nhà kinh doanh lại có suy nghĩ khác. Họ luôn tư duy phải tìm kiếm mọi cách tìm kiếm nguồn lãi lớn nhất có thể và thường mang tiền của mình đi đầu tư nhiều hơn là giữ lại cho riêng mình. Vì vậy, họ lựa chọn cách thức chơi chứng khoán để giúp tiền của mình không những không bị “bốc hơi” mà còn có khả năng sinh lời được. Qua trao đổi với anh Nguyễn Văn Hồng - một nhà đầu tư cá nhân a cho biết: “ Tôi cũng chỉ là có một ít tiền nhàn rỗi, có ít kiến thức về chứng khoán nên cũng chỉ là đầu tư lướt sóng, chứ cũng không phải là người đầu tư chuyên nghiệp và cũng không phải đầu tư dài hạn, nhưng để mà nhà đầu tư lướt sóng để mà có lời là cũng một thử thách không hề nhỏ và cũng rủi ro lớn, nhưng tôi thì tôi chọn những mã chứng khoán nằm trong tốp và những doanh nghiệp có tiếng, tôi chơi có một nguyên tắc là lời nhuận khoảng được 10% là có thể tôi sẽ bán. Khi thị trường mà biến động đảo chiều đi xuống thì - 7% là tôi cắt lỗ để bán đi”.

Rủi ro khi chơi chứng khoán đem lại

Đi kèm với những lợi ích nhất định mà chứng khoán đem lại cho người tham gia thì bên cạnh đó, người chơi cũng phải chịu những rủi ro nhất định từ việc chơi chứng khoán. Chứng khoán đối với nhiều người có thể rất rủi ro và họ cũng chưa thể hiểu hết về hình thức chơi này, phải công nhận chơi chứng khoán rất phức tạp và chỉ những người có chuyên môn và hiểu biết sâu về lĩnh vực này mới dám đầu tư vào thị trường chứng khoán. Rủi ro từ thông tin, chính là sự rò rỉ thông tin của người chơi cũng như tất cả các thông tin liên quan sự minh bạch. Chúng ta vẫn thường luôn thấy rõ thị trường chứng khoán chưa bao giờ là minh bạch hay nói cách khác, tính minh bạch ở thị trường chứng khoán rất thấp, đòi hỏi các nhà đầu tư chứng khoán phải tìm hiểu rất rõ ràng, kĩ càng về các hình thức chơi chứng khoán. Nhiều người còn thì thầm to nhỏ với nhau rằng những nhà đầu tư chứng khoán mà thành công nhiều cũng còn phụ thuộc nhiều vào yếu tố “tay trong”. Thị trường chứng khoán tại Việt Nam nói riêng và toàn thế giới nói chung chính là những rủi ro đến từ biến động thị trường. Chứng khoán lên xuống biến động phụ thuộc khá nhiều vào các tình hình chính trị trên thế giới, đặc biệt là cuộc khủng hoảng và chiến tranh giữa các quốc gia. Đặc biệt hơn, thị trường chứng khoán lại được đánh giá là luôn có những biến động mạnh từ các tin tức như chiến tranh, giá dầu giảm, lãi suất, phá giá tiền tệ,… dẫn đến những hệ lụy nhất định khiến cho các nhà đầu tư phải điêu đứng đáng kể. Đó là sự giảm giá hay lên xuống bất bình thường của thị trường chứng khoán. Do đó, những nhà đầu tư khi chơi chứng khoán càng lớn thì càng phải chuẩn bị tinh thần đón nhận những rủi ro ngẫu nhiên này. Tính thanh khoản thấp cũng là một trong những rủi ro nhất định cho nhà đầu tư. Có thể gặp rủi ro từ chính công ty môi giới chứng khoán cho mình. Theo các chuyên gia tư vấn chứng khoán, để chơi chứng khoán thì người chơi nhất định phải có một số kiến thức cơ bản về chứng khoán. Các nhà đầu tư cũng phải quản trị được dòng vốn của và biết được cách chốt lời và cắt lỗ đúng lúc.

Chị Tâm Duyên, một người có thâm niên đầu tư chứng khoán cho biết, chị tham gia thị trường từ cách đây hơn chục năm, từ năm 2007, 2008, khi các nhà đầu tư chỉ cần tham gia thị trường là có lãi, cho đến khi thị trường sụp đổ, chị bị kẹt vốn trong đó và gần như không tham gia thị trường, cho đến giữa năm ngoái chị quay lại, lúc này, thị trường đã lại “nóng hầm hập”, với lượng người tham gia mới- F0 ngày càng nhiều. Tôi bỏ 200 triệu vào thị trường, cũng mua bán theo kiểu bỏ trứng vào nhiều giỏ, nghĩa là đầu tư song song vào mấy cổ phiếu để cái này bù cái kia. Cũng tham gia vào các nhóm lướt sóng, cũng tìm hiểu thông tin nọ kia, canh lệnh hàng ngày, nhưng sau gần 1 năm tổng kết lại, số tiền lãi và lỗ bù nhau cũng gần như bằng không. Các chuyên gia cảnh báo nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư mới tham gia thị trường trong thời gian gần đây cần lưu ý là trên thị trường hiện nay có những môi giới hoặc nhóm môi giới có số lượng khách hàng lớn và quản lý danh mục lên tới vài trăm, thậm chí cả nghìn tỷ đồng. Chỉ cần dòng tiền của nhóm này vào hoặc ra khỏi một cổ phiếu nào đó thì đã cũng gây ra những biến động lớn đối với giá cổ phiếu này. Bản chất là nhà đầu tư cá nhân, về cơ bản là bên yếu thế trên thị trường khi so với các nhà đầu tư tổ chức, các công ty chứng khoán. Nhưng trong nhóm nhà đầu tư cá nhân, chỉ có một số rất ít là chuyên nghiệp, còn phần còn lại là nghiệp dư. Một cái bẫy thường thấy đối với nhà đầu tư mới là tham gia khi thị trường đang ở giai đoạn “nóng” chuẩn bị điều chỉnh mạnh.

Theo phóng viên ghi nhận và những phân tích của các chuyên gia về lĩnh vực chứng khoán thì chứng khoán cũng là một kênh đầu tư để mang về lợi nhuận tốt cho các nhà đầu tư. Những nhà đầu tư không chuyên và cá nhân nhỏ lẻ, để có lợi nhuận từ kênh đầu tư này, ngoài những kiến thức cơ bản về việc phân tích báo cáo tài chính của mã cổ phiếu mình cần đầu tư, dự báo được tình hình chung của thị trường trong nước cũng như thị trường các nước mà có thể ảnh hưởng đến thị trường, cũng phải nắm bắt được thông tin những mã cổ phiếu nào đang được các nhà đầu tư lớn, để cân nhắc tránh không mua những mã cổ phiếu đang được một nhóm nhà đầu tư mua.

Dũng Lê

Theo Tạp chí Tri thức Xanh - Số 65 - 21