Như Tri thức Xanh đã thông tin tại kỳ trước, khu đất vàng số 93 phố Đức Giang, phường Đức Giang, quận Long Biên nguồn gốc là đất công được Nhà nước giao cho Công ty Hóa chất – Bộ Thương mại sử dụng làm văn phòng làm việc và nhà kho từ năm 1996, thời gian thuê đất là 50 năm kể từ ngày 01/01/1996, hình thức thuê đất là nhà nước cho thuê đất trả tiền hằng năm. Công ty Hóa chất – Bộ Thương mại được thành lập từ năm 1958, là doanh nghiệp 100% vốn nhà nước. Đến năm 2004, Công ty Hóa chất chuyển đổi cổ phần hóa từ doanh nghiệp Nhà nước sang Công ty cổ phần. Phần vốn nhà nước tại Công ty Cổ phần Hóa chất sau đó được chuyển cho SCIC quản lý.

Nguy cơ thất thoát tài sản nhà nước nghiêm trọng

Ngày 19/8/2014 Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước – SCIC đã ban hành Quyết định số 425/QĐ-ĐTKDV về việc bán toàn bộ cổ phần Nhà nước tại Công ty Cổ phần Hóa chất. Tại thời điểm đó, doanh nghiệp này đang sở hữu hàng loạt các khu đất vàng, trong đó nổi bật là khu đất số 93 phố Đức Giang với diện tích 40.118,9m2 đất thuê trả tiền hàng năm, thời hạn 50 năm. Khu đất này thời điểm đó cũng đang được thành phố Hà Nội công khai xin ý kiến quy hoạch để chuyển đổi thành đất ở đô thị của phân khu N10.

Đáng chú ý, tại thời điểm tổ chức bán đấu giá 35% số cổ phần Nhà nước sở hữu ở Công ty Cổ phần Hóa chất, SCIC dựa trên bản tư vấn xác định giá khởi điểm của Công ty Chứng khoán Đại Dương để quyết định tổng giá trị tài sản Nhà nước theo giá khởi điểm quy đổi là 7.315.000.000 đồng. Mặc dù, Công ty Cổ phần Chứng khoán Đại Dương không có chức năng thẩm định giá!

Số cổ phần 35% của Nhà nước sau đó được bán cho Công ty TNHH Tân An. Ngày 21/11/2014, Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Hóa chất nhiệm kỳ 2013-2018 đã họp phiên họp thứ 9, thống nhất chủ trương chuyển nhượng toàn bộ cơ sở nhà đất tại số 93 phố Đức Giang, quận Long Biên cho Công ty Cổ phần Hóa chất Nhựa – một công ty 100% vốn tư nhân. Ngày 15/9/2017, Công ty cổ phần Hóa chất Nhựa được UBND Thành phố Hà Nội chấp thuận làm chủ đầu tư Dự án Khu nhà ở, dịch vụ thương mại và văn phòng Plaschem tại khu đất nêu trên.

 Việc SCIC sử dụng bản tư vấn xác định giá khởi điểm của một đơn vị không có chức năng thẩm định giá là nguy cơ gây thất thoát tài sản nhà nước nghiêm trọng. Tại sao lại có thể định giá hàng chục nghìn mét vuông đất vàng và gần 10.000m² sàn văn phòng, kho xưởng với giá trị “bèo bọt” như vậy? Sau một loạt quy trình cổ phần hóa – thoái vốn – điều chỉnh quy hoạch, đất đai thuộc sở hữu Nhà nước đã chuyển hóa hoàn toàn thành dự án bất động sản cho doanh nghiệp 100% vốn tư nhân?

...đến việc Thành phố Hà Nội bất chấp pháp luật để chỉ định chủ đầu tư?!

Theo quy định tại Điều 118 Luật Đất đai 2013; Điều 22 Luật Nhà ở 2014; Điều 1 Luật Đấu thầu 2013; Khoản 1, Điều 1, Nghị định 30/2015/NĐ-CP, thì các dự án xây dựng nhà ở thương mại bắt buộc phải lựa chọn chủ đầu tư thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án có sử dụng đất, trừ trường hợp chủ đầu tư đã có quyền sử dụng đất ở hợp pháp.

Ông Nguyễn Mạnh Khởi, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cũng đã khẳng định: Theo quy định tại Điều 22 của Luật Nhà ở 2014 thì việc lựa chọn chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại được thực hiện thông qua 3 hình thức: đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai; đấu thầu dự án có sử dụng đất; chỉ định chủ đầu tư trong trường hợp nhà đầu tư có đủ điều kiện làm chủ đầu tư theo quy định tại Luật Nhà ở. Các điều kiện để nhà đầu tư được chỉ định làm chủ đầu tư, bao gồm điều kiện về năng lực pháp luật của chủ đầu tư và nhà đầu tư phải có đất ở thuộc quyền sử dụng hợp pháp hoặc nhận chuyển quyền sử dụng đất ở theo quy định của pháp luật về đất đai để xây dựng nhà ở thương mại.

Rõ ràng, khu đất số 93 Đức Giang, phường Đức Giang, quận Long Biên có nguồn gốc là đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp thì việc lựa chọn chủ đầu tư thực hiện Dự án phải theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án có sử dụng đất. Tại thời điểm Công ty cổ phần Hóa chất chuyển nhượng tài sản gắn liền với quyền thuê đất cho Công ty cổ phần Hóa chất Nhựa theo Hợp đồng về việc chuyển nhượng tài sản, tài sản trên đất còn lại bao gồm 04 nhà văn phòng làm việc, 06 nhà xưởng, 32 nhà kho.

Khoản 1 Điều 18 Nghị định 99/2015/NĐ-CP về Trình tự, thủ tục lựa chọn chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại quy định:

Đối với khu vực đã thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng thì lựa chọn chủ đầu tư thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất; thời gian và quy trình đấu giá quyền sử dụng đất được thực hiện theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật về đấu giá. Đối với khu vực chưa thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng thì lựa chọn chủ đầu tư thông qua hình thức đấu thầu nếu có nhiều nhà đầu tư có đủ điều kiện theo quy định tại Điều 21 của Luật Nhà ở đăng ký tham gia làm chủ đầu tư.

Như vậy, do khu đất chưa được bồi thường, giải phóng mặt bằng, và không phải là đất ở nên UBND thành phố Hà Nội phải tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo quy định tại Điều 22 Luật Nhà ở 2014, Điều 1 Luật Đấu thầu 2013. Dự án phải được phê duyệt vào danh mục dự án có sử dụng đất cần lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của Nghị định 30/2015/NĐ-CP.

Tuy nhiên, UBND Thành phố Hà Nội lại bất chấp các quy định của pháp luật để chỉ định chủ đầu tư không thông qua đấu thầu. Điều này được thể hiện rõ trong Quyết định chủ trương đầu tư số 6458/QĐ-UBND do ông Nguyễn Đức Chung (nguyên Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội) ký ngày 15/9/2017.

Vậy, nếu không tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án, thì giá trị M3 – giá trị cạnh tranh để nộp ngân sách nhà nước khi nhà nước giao đất ở được tính trên cơ sở nào? Một Dự án được thực hiện với vốn đầu tư hàng ngàn tỷ đồng, được hàng loạt các cơ quan chuyên môn của bộ, ngành, thành phố Hà Nội thẩm định, quyết định, liệu đã có một cơ quan nào xác định rõ ràng về nguồn gốc đất hay giá trị tài sản nhà nước bị thất thoát trong trường hợp trên? Ai phải chịu trách nhiệm cho việc thất thoát tài sản nhà nước nghiêm trọng này?

Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội cần xử lý kịp thời những bất cập

Qua việc phân tích pháp luật và thực hiện pháp luật tại Dự án Plaschem Park 93 Đức Giang cho thấy, Quyết định chủ trương đầu tư số 6458/QĐ-UBND có nhiều dấu hiệu trái quy định của pháp luật, gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước.

Theo Điều 19 Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015, HĐND thành phố Hà Nội có nhiệm vụ và quyền hạn để “bãi bỏ một phần hoặc toàn bộ văn bản trái pháp luật của Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh”. Do đó, Tri thức Xanh sẽ chuyển toàn bộ các nội dung bất cập nêu trên đến Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, để các cơ quan có thẩm quyền và UBND thành phố Hà Nội nghiên cứu, xử lý, đảm bảo sự nghiêm minh của pháp luật và nguồn thu ngân sách Nhà nước.

Việc thực hiện các dự án phát triển đô thị là yêu cầu tất yếu trong quá trình đô thị hóa của Thủ Đô. Tuy nhiên, việc tổ chức thực hiện phải lấy tinh thần thượng tôn pháp luật làm trọng, không để “xuất hiện những quan hệ không lành mạnh giữa các doanh nghiệp của tư nhân và cơ quan quản lý nhà nước, can thiệp vào quá trình xây dựng, thực thi chính sách để có đặc quyền, đặc lợi, hình thành “lợi ích nhóm”, gây hậu quả xấu về kinh tế - xã hội, làm suy giảm lòng tin của nhân dân” như Nghị Quyết số 10/NQ-TW ngày 3/6/2017 của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ năm khóa XII đã chỉ ra. Trong khuôn khổ chuyên đề “Vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu chính quyền địa phương trong công tác quản lý trật tự xây dựng, đất đai, môi trường”, Tri thức Xanh sẽ tiếp tục làm rõ vấn đề này trong các kỳ tiếp theo.

                                                                                        Phúc Nguyên và Nhóm PVĐT.

                                                                                          Theo Tri thức Xanh Số 74-21