Tổ máy phát điện – Cty CP Nhiệt điện Phả Lại

Trao đổi với chúng tôi, anh Nguyễn Minh Thông – Một trong những cán bộ kỹ thuật kỳ cựu của nhà máy chia sẻ: “Công ty Cổ phần Nhiệt điện Phả Lại có hai dây chuyền phát điện, trong đó dây chuyền 1 được lắp đặt và vận hành từ những năm 1980, với những máy móc kiểu cũ của Liên Xô, đến nay các thiết bị đã cũ mòn, hỏng hóc nên phải sửa chữa thường xuyên. Việc vận hành đòi hỏi phải tuân thủ quy trình rất khắt khe và am tường về thiết bị. Dưới sự chỉ đạo sáng suốt, sát sao, nhất quán của Ban lãnh đạo công ty, cùng với sự am hiểu tường tận về chuyên môn của các cán bộ kỹ thuật nên đến nay, dây chuyền này vẫn vận hành ổn định, mang lại hiệu quả kinh tế cao mà ít gây ảnh hưởng xấu đến môi trường”. Một trong những đóng góp đáng kể vào thành công chung của Công ty, phải kể đến việc Công ty đã sáng suốt lựa chọn và đưa vào quy trình sửa chữa, bảo dưỡng thiết bị với công nghệ tẩy rửa sinh học, tiên tiến nhất trên thế giới hiện nay. Nhớ lại những năm trước đây, anh cho biết: “Các bộ trao đổi nhiệt, làm mát dầu của dây chuyền 1 đã không đáp ứng được đầy đủ yêu cầu làm mát: Dầu bôi trơn tua bin, hệ thống dầu chèn, hệ thống dầu bơm cấp… dẫn đến vào những ngày nhiệt độ môi trường tăng cao, thì nhiệt độ dầu không đảm bảo chạy máy, buộc phải giảm công suất phát điện - gây thiệt hại lớn cho Công ty. Ước tính thiệt hại hàng chục tỷ đồng mỗi ngày trôi qua, khi nhiệt độ môi trường liên tục cao, do biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt. Nhiều ngày khi máy vẫn đang chạy nhưng phải giảm công suất phát điện, công nhân tháo mở bình làm mát dầu để thông rửa, vệ sinh làm sạch bùn đất, cặn bám trong các ống đồng, đồng thời gia công lắp đặt thêm bơm nước phụ, nhằm tăng lưu lượng nước làm mát qua các bình (đặc biệt là bình làm mát dầu tua-bin). Tuy nhiên máy phát cũng không thể hoạt động hết công suất cho phép”.

Mỗi tổ máy phát điện được thiết kế hai bình làm mát dầu tua bin, để luân phiên nghỉ bảo dưỡng, và để dự phòng an toàn gia tăng nhiệt độ. Nhưng do đóng bám cáu bẩn và cặn can xi trong các ống đồng nên hiệu suất làm mát của các bình đã giảm, vì vậy cả hai bình phải hoạt động liên tục tối đa công suất, dẫn đến không còn hệ số dự phòng an toàn gia tăng nhiệt độ, cũng như dự phòng cho dừng nghỉ sửa chữa, bảo dưỡng đột xuất của các bình làm mát dầu.

Đặc thù hoạt động của nhà máy nhiệt điện than là: Các tổ máy phát điện hoạt động liên tục 24/24h, suốt trong thời gian từ 2 đến 3 năm mới dừng nghỉ bảo dưỡng. Vì vậy thời gian nắng nóng càng kéo dài thì thiệt hại là vô cùng lớn.

Lãnh đạo Công ty cùng các phòng, ban nghiệp vụ và phân xưởng vận hành 1 đã họp liên tục bàn biện pháp xử lý…và đã đi đến quyết định đột phá là sử dụng hóa chất sinh học Rydlyme của Mỹ để vệ sinh làm sạch cặn can xi trong các bình làm mát dầu tua bin – Đây là công nghệ tiên tiến, mới đưa vào Việt Nam, chưa có đơn vị nào trong nước sử dụng trước đó để tham khảo. Hóa chất Rydlyme có tính năng làm sạch hoàn toàn cặn can xi rất nhanh, mà không gây ăn mòn ống đồng, sắt thép, gioăng phớt… bảo đảm an toàn cho người và môi trường. Nhiệm vụ được giao cho phân xưởng vận hành 1, kết hợp với nhà cung cấp là công ty Cổ phần Hóa chất và Phát triển công nghệ Hà Nội thực hiện, dưới sự giám sát của phòng kỹ thuật, phân xưởng hóa, phân xưởng cơ nhiệt của công ty.

Biện pháp thi công cũng phải tuân thủ một cách khoa học, đến 23h khi nhiệt độ môi trường giảm thì mới tiến hành giảm một phần công suất máy phát điện, ngừng hoạt động 1 bình làm mát dầu tua bin, tiến hành vệ sinh cặn can xi trong các ống đồng của bình bằng hóa chất Rydlyme. Toàn bộ quá trình tẩy rửa kết thúc lúc 4h sáng. Sau khi kiểm tra kết quả công việc, nhận thấy các ống đồng được làm sạch hoàn toàn cặn can xi (đạt 98%), mà không có dấu hiệu ăn mòn ống đồng. Vỏ thép của bình cũng như các gioăng phớt không có dấu hiệu bị ảnh hưởng thì bình làm mát dầu tua bin được lắp trở lại và đưa vào hoạt động.

Ngay buổi trưa và chiều ngày hôm đó, khi nhiệt độ môi trường tăng trở lại, kết quả đo kiểm tra cho thấy: Nhiệt độ dầu ở mức an toàn. Tiến hành tăng dần công suất phát điện của tổ máy lên mức tối đa cho phép. Tiếp tục theo dõi trong 5 tháng tiếp theo cho thấy kết quả tốt. Tiến hành tháo mở bình làm mát dầu tua bin để kiểm tra, đánh giá tổng thể bình sau một thời gian sử dụng. Kết quả cho thấy các ống đồng vẫn sạch nhẵn, các chi tiết khác của bình làm mát dầu tua bin vẫn bình thường.

Nhận thấy hiệu quả kinh tế to lớn trong việc sử dụng hóa chất Rydlyme để vệ sinh cặn can xi trong các bình làm mát dầu. Công ty Cổ phần Nhiệt điện Phả Lại đã thống nhất chủ trương, thực hiện vệ sinh cặn can xi bằng hóa chất Rydlyme, lần lượt cả 4 tổ máy cho các bình làm mát dầu tua bin, bình làm mát dầu chèn, bình làm mát dầu bơm cấp theo định kỳ lịch sửa chữa, bảo dưỡng thiết bị của công ty – chấm dứt việc phải giảm công suất phát điện trong những ngày nhiệt độ môi trường tăng cao những năm về sau.

Việc sử dụng hóa chất công nghệ cao rydlyme để làm sạch cặn can xi, trong các bình làm mát dầu của Công ty Cổ phần Nhiệt điện Phả Lại, đã mang lại hiệu quả kinh tế và kỹ thuật to lớn, được các nhà chuyên môn đánh giá rất cao. Đây là thông tin quý, đã giúp ích nhiều cho các công ty phát điện khác trong và ngoài ngành tham khảo, sử dụng hóa chất rydlyme vào công tác vệ sinh cặn can xi, trong các bộ trao đổi nhiệt có sử dụng nước làm mát hoặc gia nhiệt.

Quang Trí

Theo Tạp chí Tri thức Xanh - Số: 06 - 20