Năm 1960, kỷ niệm sinh nhật Đảng ta lần thứ 30, Chủ tịch Hồ Chí Minh trong bài Diễn văn quan trọng đã nói: “Đảng ta là đạo đức là văn minh”. Văn minh theo chỉ dẫn của Người là sự thống nhất phẩm chất và trí tuệ - trí tuệ của dân tộc, trí tuệ của Đảng - một nét đặc sắc của truyền thống văn hiến Việt Nam. Chỉ đảng nào có được một lý luận tiên phong mới làm tròn nhiệm vụ của một đảng tiên phong. Đối với một Đảng cầm quyền là con nòi của giai cấp công nhân, của dân tộc Việt Nam, trí tuệ ấy được thể hiện ngay từ Cương lĩnh chính trị đầu tiên, khi Đảng ta được thành lập. Cương lĩnh chính trị bao gồm Chánh cương vắn tắt và Sách lược vắn tắt xác lập một cách cô đọng các luận điểm cách mạng cơ bản của Đảng ta. Cương lĩnh đánh giá tính chất xã hội Việt Nam thuộc địa và chỉ rõ những mâu thuẫn cơ bản trong xã hội lúc bấy giờ - mâu thuẫn chủ yếu là giữa dân tộc Việt Nam với đế quốc thực dân xâm lược. Ngọn cờ búa liềm chói ngời sắc đỏ lần đầu tung bay trên ngọn đa làng, nơi xóm thợ, xưởng máy, như cánh tay chỉ hướng con đường đi tới. Sau này cụm từ “độc lập dân tộc gắn liền với xây dựng chủ nghĩa xã hội” dần dần hình thành và ngày càng sáng tỏ.

Từ ánh đuốc sáng lòa xé tan màn đêm nô lệ ấy, trí tuệ của Đảng thể hiện rõ trong tuyên ngôn “đem sức ta mà tự giải phóng cho ta”, “dĩ bất biến, ứng vạn biến”. Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945 là bài học lớn về chớp thời cơ và tạo ra thời cơ. Thời cơ ấy đến từ bộ óc tinh tường và tỉnh thức phát động toàn dân ta đứng dậy phá tan xiềng xích của chế độ thực dân phong kiến, giành tự do, độc lập về tay công nông. Thời cơ ấy giúp chúng ta xốc tới chiến công và đặt nền móng, nhận đường cho những thời cơ khác, vượt qua biết bao chông gai, thử thách ngày càng lớn. Đồng bào cả nước vững niềm tin, một lòng theo Đảng, làm nên những chiến công vĩ đại trong thế kỷ 20, đánh thắng hai tên đế quốc đầu sỏ đông người, nhiều của, vũ khí tối tân hơn ta gấp bội.

Vào những năm cuối thế kỷ 20, trận “động đất” chính trị rung chuyển thế giới. Đảng Cộng sản và hệ thống xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ. Chúng ta sẽ đi con đường nào khi con thuyền xoay trên đỉnh lũ? Câu hỏi ấy cần câu trả lời bình tĩnh, tỉnh táo của một Đảng trí tuệ và bản lĩnh. Lúc bấy giờ không phải không có những băn khoăn, dao động, thậm chí thoái lui. Đại hội VI của Đảng (1986) - Đại hội khởi xướng công cuộc đổi mới toàn diện. Đổi mới không phải là thay đổi mục tiêu xã hội chủ nghĩa mà là nhận thức đúng hơn và có phương pháp phù hợp hơn để xây dựng đất nước. Đại hội VII của Đảng (1991) khẳng định tiếp tục con đường đổi mới, kiên định lý tưởng, mục tiêu xã hội chủ nghĩa. Đảng ta xác định, sự sụp đổ của Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu là một đổ vỡ lớn, nhưng không phải là sự sụp đổ của một học thuyết, đó chỉ là sụp đổ của một mô hình có nhiều khiếm khuyết, chậm được sửa đổi và sửa đổi sai. Lịch sử nhân loại không tránh khỏi những khúc quanh nhưng cuối cùng sẽ tìm ra con đường đi của mình theo đúng quy luật khách quan, đương nhiên phải có lí luận tiên phong soi sáng.

Bước vào Đại hội XIII của Đảng, đất nước ta đã đi qua gần 35 mùa xuân đổi mới - một chặng đường lịch sử quan trọng trong tiến trình phát triển của đất nước. Bản thân hai tiếng Đổi mới đã là kết tinh trí tuệ trong đó. Muốn đổi mới cần có bộ óc tỉnh thức và đôi chân can trường. Từ rất sớm, V.I.Lênin từng nói: “Người ta chỉ có thể trở thành người cộng sản khi biết làm giàu trí óc của mình bằng sự hiểu biết tất cả những kho tàng tri thức mà nhân loại đã tạo ra”. Năm 1986 ấy, “Ông khổng lồ” tập trung quan liêu, bao cấp đã đứng dậy, xoay người sang hướng khác, lúc đầu là đi chậm, đi từng bước theo cơ chế kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa. Càng về sau đôi chân ấy càng bước đi quyết đoán, tiến những bước dài vững chắc. Cho đến hôm nay, chuẩn bị kết thúc thập niên thứ hai, thế kỷ 21, hai tiếng Việt Nam đã vang lên trên khắp năm châu với những dấu ấn nổi bật, với vị thế ngày càng cao. Đất nước chúng ta tiếp tục phát triển nhanh và khá toàn diện trên hầu hết các lĩnh vực. Việt Nam đảm nhận vai trò Chủ tịch ASEAN năm 2020 và là Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021. Về kinh tế, có thể dẫn ra nhiều chỉ số phát triển mạnh mẽ, nhưng chỉ xin nêu tốc độ tăng GDP cả năm 2019 đạt hơn 6,8%, thuộc nhóm các nước tăng trưởng cao hàng đầu khu vực và thế giới. Điều này đã bác bỏ những tiếng nói lạc lõng rằng, không thể có nền kinh tế tôn trọng quy luật khách quan, coi trọng quy luật giá trị mà lại dính “cái đuôi” định hướng xã hội chủ nghĩa (!). Rằng, Đảng mà độc quyền thì chỉ có thể mất dân chủ nặng nề, xa rời lợi ích của nhân dân, kinh tế sẽ suy thoái không gượng dậy nổi (!). Không, Đảng ta không độc quyền. Đảng ta là một Đảng cầm quyền, ngoài lợi ích của dân tộc, của nhân dân, Đảng ta không có lợi ích nào khác. Nói cho rõ, phân tích cho thấu đáo những luận điểm này chính là thể hiện tầm cao trí tuệ của Đảng, của Dân.

Đương nhiên, thành tựu là rất to lớn, nhưng thách thức không nhỏ, yếu kém, khuyết điểm cũng không hề nhỏ. Các Nghị quyết của Đảng ta, nhất là Nghị quyết TW 4 (Khóa XI và XII) đã khẳng định những điều đó. Trung ương đã chỉ rõ những vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng, trong đó nhấn mạnh những sai lầm, khuyết điểm trong công tác cán bộ là nguyên nhân của mọi nguyên nhân. Trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng, chúng ta luôn coi trọng cả “xây” và “chống”, xây chính là để cảnh tỉnh, ngăn ngừa tham nhũng, tiêu cực; xử lý nghiêm những cán bộ, đảng viên mắc sai lầm, khuyết điểm, xử lý đúng người đúng tội từ trên xuống dưới để giữ vững kỷ luật, kỷ cương của Đảng. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã nhiều lần nhấn mạnh: Chống tham nhũng phải làm kiên trì, phải làm tới cùng, ai nhụt chí thì đứng sang một bên. Mới đây, tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ XII, chỉ đạo về việc chuẩn bị nhân sự, đồng chí Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: “Trong công tác chuẩn bị nhân sự, phải chăng cần nhấn mạnh phải có tinh thần trách nhiệm rất cao, thật sự khách quan, thật sự công tâm, trong sáng, gương mẫu chấp hành nghiêm các nguyên tắc tổ chức, quy chế, quy định của Đảng, đặt sự nghiệp chung của Đảng, của đất nước, của dân tộc lên trên hết, trước hết? Kiên quyết chống mọi biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, cục bộ, bè phái, “lợi ích nhóm”, chạy chức, chạy quyền...”

Thái độ kiên quyết đó được nhân dân đồng tình, ủng hộ. Ở đây năng lực trí tuệ của Đảng thể hiện rõ ở chỗ, luôn luôn giải quyết tốt mối quan hệ giữa xây dựng và chỉnh đốn Đảng trong điều kiện tình hình thế giới, khu vực và trong nước có những diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó lường. Tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm kỷ luật các tổ chức Đảng, cán bộ vi phạm nguyên tắc tổ chức, tham nhũng, thoái hóa biến chất, nhưng không để ảnh hưởng đến nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội.

Đại hội đảng bộ các cấp tiến tới đại hội lần thứ XIII của Đảng sẽ được tổ chức vào năm 2020. Nhân loại đang bước vào cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, mở ra nhiều cơ hội, đồng thời cũng đặt ra nhiều thách thức đối với mỗi quốc gia, đã và đang tác động ngày càng mạnh mẽ đến tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế- xã hội đất nước. Một lần nữa lịch sử lại đặt lên vai Đảng ta, dân tộc ta sứ mệnh thiêng liêng, chớp thời cơ lớn, vượt qua khó khăn, thách thức, đưa đất nước vững vàng đi tới. Với tầm nhìn xa rộng, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 52 về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, coi đây là yêu cầu tất yếu khách quan, là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược đặc biệt quan trọng, vừa cấp bách vừa lâu dài. Nhiều nhà khoa học cho rằng, Nghị quyết của Bộ Chính trị thể hiện sự chủ động nắm bắt thời cơ, là một nghị quyết hành động. Nhưng làm thế nào để đưa nghị quyết vào cuộc sống, làm thế nào để nước ta có thể bắt kịp, tiến cùng và vượt lên ở một số lĩnh vực so với khu vực và thế giới trong Cuộc cách mạng công nghiệp này, mới là những câu hỏi đòi hỏi năng lực trí tuệ của toàn Đảng, toàn Dân.

Chắc chắn Đại hội Đảng các cấp sắp tới sẽ là diễn đàn để các đại biểu suy nghĩ, hiến kế với những luận chứng khoa học, phù hợp với điều kiện đất nước. Chúng ta kiên định mục tiêu lý tưởng có nguyên tắc, đồng thời hết sức sáng tạo, bám sát thực tiễn để kịp thời đổi mới. Trí tuệ của Đảng là nguồn sáng để ổn định và phát triển, đổi mới và phát triển. Trí tuệ đó thể hiện rõ qua việc hoạch định đường đi nước bước, vừa có tầm nhìn xa vừa có những hành động mau lẹ, quyết đoán. Trí tuệ đó thể hiện ở quan điểm, lập trường, cách ứng xử và năng lực giải quyết các những công việc khó và mới. Trí tuệ đó thể hiện ở sự kiên định, vững vàng, sáng tạo, ở hiệu quả thực hiện nhiệm vụ, qua đó thấy rõ trình độ trí tuệ của cán bộ, đảng viên, nhất là đội ngũ cán bộ chiến lược. 

Một thời kỳ mới bắt đầu - thời kỳ toàn cầu hóa, đẩy nhanh hội nhập quốc tế. Đẩy nhanh kết nối và hợp tác là một đặc trưng nổi bật của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Chúng ta cảm nhận thời cơ lớn, niềm hi vọng lớn đang đến trong mùa xuân Canh Tuất này. Thời cơ ấy có trở thành hiện thực hay không đòi hỏi bản lĩnh vững vàng, tầm cao trí tuệ của người cầm lái. Hội nhập quốc tế với cách ví von là ra biển lớn. Ra biển lớn rồi, còn phải đi xa hơn nữa giữa Đại dương mênh mông, đường chân trời vẫn luôn ở trước mặt, nhưng sóng to gió cả cũng nhiều hơn. Sức mạnh từ truyền thống dân tộc, sức mạnh thời đại, niềm tin yêu của Dân với Đảng là động lực, là hành trang đất nước lên đường.

Hải Đường

Theo Tạp chí Tri thức Xanh - Số: 13 - 20