Trước những diễn biến phức tạp, nghiêm trọng của đại dịch COVID - 19, Việt Nam đã và đang nỗ lực kiểm soát, khống chế dịch bệnh, không để lây lan, bùng phát trong cộng đồng nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành và sự chung sức, đồng lòng, nỗ lực vượt bậc của cộng đồng doanh nghiệp và Nhân dân cả nước dưới sự lãnh đạo của Đảng, qua đó đã từng bước vượt qua nhiều khó khăn, thử thách tiến tới đạt được những thành tựu rất quan trọng, khá toàn diện trên hầu hết các lĩnh vực. Bên cạnh đó, các chính sách giảm thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp của năm 2020 đối với doanh nghiệp, hợp tác xã, đơn vị sự nghiệp và tổ chức khác; Điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân; Gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2021… cùng nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp (DN) và người dân đã và đang được triển khai từ cuối năm 2020 đến này đã có những tác động tích cực trong việc hỗ trợ cho DN và người dân khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh, kích cầu và tạo đà cho tăng trưởng kinh tế, tạo tiền đề cho tăng thu NSNN.

Theo Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) mới đây cho biết, tính đến hết 4 tháng đầu năm 2021, tổng thu NSNN do cơ quan thuế quản lý ước đạt 468.088 tỷ đồng, bằng 41,9% so với dự toán, bằng 105,9% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, thu từ dầu thô ước đạt 11.993 tỷ đồng, bằng 51,7% so với dự toán. Thu nội địa ước đạt 456.095 tỷ đồng, bằng 41% so với dự toán, bằng 107,7% so với cùng kỳ năm 2020. Số thu không kể tiền sử dụng đất, cổ tức lợi nhuận còn lại và thu từ xổ số kiến thiết, chênh lệch thu chi của ngân hàng nhà nước ước đạt 361.270 tỷ đồng, bằng 41% so với dự toán, bằng 113% so với cùng kỳ. Đáng chú ý, thu từ 3 khu vực kinh tế đều có sự tăng trưởng so với cùng kỳ và đạt tiến độ thu khá so với dự toán. Cụ thể: Trong 4 tháng đẩu năm thu từ khu vực doanh nghiệp nước ngoài đạt 53.191 tỷ đồng, bằng 35,9% dự toán và tăng 3,3% cùng kỳ; thu từ khu vực DN có vốn đầu tư nước ngoài đạt 85.167 tỷ đồng, bằng 42,8% dự toán và tăng 9,3% cùng kỳ; Thu từ khu vực công thương nghiệp ngoài quốc doanh đạt khoảng 109.541 tỷ đồng, bằng 46,1% dự toán và tăng 37,2% cùng kỳ.

Cũng theo Tổng cục Thuế, đây là kết quả rất đáng khích lệ trong bối cảnh đại dịch COVID - 19 vẫn diễn biến phức tạp, có được kết quả thu ngân sách đạt khá là do các doanh nghiệp đã tận dụng thời cơ trong nước khống chế được dịch sớm để khôi phục sản xuất kinh doanh, bù đắp cho sự sụt giảm trong những tháng bị dịch bệnh. Từ đó góp phần giúp tình hình kinh tế quý I/2021 tiếp tục duy trì được tốc độ tăng trưởng thu 4,48% tương đương với quý IV/2020. Cùng với đó một số chính sách hỗ trợ DN và người dân đã triển khai cuối năm 2020 như: Nghị quyết số 954/UBTVQH14 về việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh thuế thu nhập cá nhân áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2020; Nghị quyết số 116/2020/QH14 về giảm 30% thuế thu nhập DN phải nộp năm 2020 đối với DN, hợp tác xã, đơn vị sự nghiệp và tổ chức có doanh thu dưới 200 tỷ đồng/năm tiếp tục có hiệu lực, đã có tác động tích cực trong việc hỗ trợ cho DN và người dân khôi phục hoạt động sản xuất kinh doanh, kích cầu và tạo đà cho tăng trưởng kinh tế, tạo tiền đề cho tăng thu NSNN. Lãnh đạo Tổng cục Thuế cũng cho biết thêm để tạo điều kiện thuận lợi cho các DN, cơ quan thuế đã, đang và sẽ tiếp tục tuyên truyền hỗ trợ người nộp thuế triển khai Nghị định số 52/2021/NĐ-CP về việc thực hiện gia hạn tiền thuế và tiền thuê đất cho trong năm 2021, kịp thời hỗ trợ có hiệu quả những người nộp thuế thuộc đối tượng áp dụng của nghị định, góp phần đưa chủ trương, chính sách hỗ trợ của Nhà nước đến với người nộp thuế bị ảnh hưởng bởi dịch COVID - 19.

Ngoài ra cũng cần phải kể đến nỗ lực của các cơ quan thuế trong cả nước. Cơ quan thuế các cấp đã phát động nhiều phong trào thi đua phấn đấu hoàn thành vượt mức dự toán thu NSNN được giao ngay từ những ngày đầu năm. Cục Thuế các địa phương cũng đã triển khai kịp thời, có hiệu quả các nhóm giải pháp quản lý thu như: tập trung kiểm tra, rà soát số lượng doanh nghiệp đăng ký kinh doanh, số lượng doanh nghiệp tạm nghỉ kinh doanh, ngừng hoạt động; đảm bảo đưa vào quản lý thuế đối với 100% doanh nghiệp có kinh doanh; kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ tình hình khai, nộp thuế của doanh nghiệp, xác định chính xác doanh thu làm căn cứ xác định mức thuế khoán phù hợp với thực tế kinh doanh, chống thất thu NSNN... Trong 4 tháng đầu năm, toàn ngành Thuế đã thực hiện được 13.333 cuộc thanh, kiểm tra tại trụ sở DN, bằng 102% so với cùng kỳ năm 2020; kiểm tra được 140.610 hồ sơ khai thuế tại cơ quan thuế, bằng 111,4% so với cùng kỳ năm 2020, qua đó đã kiến nghị xử lý qua thanh, kiểm tra là 9.768,72 tỷ đồng. Trong đó, tổng số thuế tăng thu qua thanh, kiểm tra là 2.196,6 tỷ đồng; giảm khấu trừ là 331 tỷ đồng; giảm lỗ là 7.241 tỷ đồng. Tổng số tiền thuế nộp vào ngân sách là 1.139,8 tỷ đồng. Việc thu nợ cũng được tăng cường triển khai, trong thời gian này, cơ quan thuế các cấp thu nợ ước đạt 11.097 tỷ đồng, tăng 5,4% so với cùng kỳ năm 2020, trong đó thu bằng biện pháp quản lý nợ là 7.478 tỷ đồng, thu bằng biện pháp cưỡng chế nợ là 3.619 tỷ đồng. Tổng số tiền nợ thuế ngành thuế quản lý ước tính đến thời điểm ngày 30/4/2021 giảm 9% so với cùng kỳ năm 2020. Nếu không kể số tiền thuế nợ đang xử lý và tiền thuế nợ đang khiếu nại, khiếu kiện thì tổng số tiền thuế nợ tính đến thời điểm 30/4/2021 giảm 11,6% so với cùng kỳ năm 2020.

Tuy việc thu NSNN 4 tháng đầu năm đạt khá so với dự toán và có tăng trưởng so với cùng kỳ nhưng với diễn biến phức tạp của dịch bệnh COVID - 19 trên thế giới và trong nước những ngày gần đây, thì việc thu NSNN những tháng tiếp theo được dự báo có thể bị ảnh hưởng bởi những rủi ro lớn từ dịch bệnh đem lại cho hoạt động kinh tế trong nước. Không chỉ có vậy, việc thực hiện Nghị định số 52/2021/NĐ-CP ngày 19/4/2021 của Chính phủ về việc thực hiện gia hạn tiền thuế, tiền thuê đất và việc thực hiện Điều 6a Thông tư số 03/2021/TT-NHNN sửa đổi một số điều của Thông tư 01/2020/TT-NHNN hướng dẫn về trích lập dự phòng rủi ro của các tổ chức tín dụng, ngân hàng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả thu ngân sách. Để phấn đấu hoàn thành vượt mức nhiệm vụ thu NSNN năm 2021 được Quốc hội, Chính phủ giao ở mức cao nhất, Tổng cục Thuế đã yêu cầu cơ quan thuế các cấp triển khai đồng bộ quyết liệt các giải pháp thực hiện nhiệm vụ thu NSNN năm 2021, trong đó trọng tâm là rà soát, nghiên cứu, trình các cấp có thẩm quyền xem xét, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các văn bản pháp luật thuế và các văn bản hướng dẫn Luật Quản lý thuế theo hướng bao quát được hết nguồn thu, nâng cao năng lực quản lý thuế cho cơ quan thu, phòng chống gian lận, trốn thuế, thất thu và nợ đọng thuế, thực hiện quản lý thuế điện tử; tiếp tục đẩy mạnh việc triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, tạo môi trường thuận lợi, rõ ràng minh bạch cho người nộp thuế thực hiện nghĩa vụ với NSNN.

Ngành Thuế sẽ tiếp tục xử lý, giải quyết, thẩm định các hồ sơ xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp; hướng dẫn, giải đáp và xử lý các vướng mắc về việc khoanh nợ, xóa nợ, gia hạn, miễn tiền chậm nộp và cưỡng chế nợ thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế số 38 và Nghị quyết số 94 của Quốc hội; thực hiện các biện pháp đôn đốc, thu nợ thuế bảo vệ môi trường đối với các đơn vị nợ đọng thuế bảo vệ môi trường. Về công tác thanh, kiểm tra, cơ quan thuế các cấp sẽ tập trung thanh, kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế đối với các đơn vị thuộc ngành nghề, lĩnh vực có rủi ro cao về thuế, thực hiện kiểm tra theo chuyên đề đối với các giao dịch đáng ngờ.

Nguyễn Hân

Theo Tạp chí Tri thức Xanh - Số 61 -21