Cánh đồng muối

Nếu đã từng trải nghiệm ở những cách đồng muối như Hòn Khói, Cà Ná, Phương Cựu ở Nam Trung Bộ hay Hải Lý ở Vịnh Bắc Bộ, ta sẽ cảm nhận được sự nhọc nhằn của diêm dân. Khi mặt trời chưa ló rạng, hàng trăm diêm dân đã có mặt ở trên những cánh đồng muối. Tuy giá bán không cao, công việc làm đồng còn phụ thuộc vào nắng, mưa nhưng diêm dân nơi đây vẫn gắn bó với nghề. Công việc của diêm dân là phải dẫn nước biển lọc qua cát, sau đó sẽ có được nước mặn hơn gọi là nước mặn độ 2. Lại phơi cát tiếp và dùng nước mặn độ 2 lọc qua cát đã phơi được nước mặn độ 3. Sau gần 10 tiếng, nước biển bốc hơi để lại những hạt muối tinh khiết trên nền ruộng muối. Lúc này mới thu hoạch muối rồi chở về nhà kho chứa muối. Nếu như thời tiết nắng đẹp thì quy trình làm muối của diêm dân vùng biển phải mất ba ngày sau mới có muối, nếu có ruộng muối rộng, nhiều thửa để làm muối gối đầu thì từ ngày thứ tư trở đi, ngày nào cũng có muối do các nước độ 2, độ 3 đã được làm gối đầu từ những ngày hôm trước. Ngặt nỗi, nhiều lúc trời mưa cả tuần nên diêm dân chẳng biết làm gì để kiếm sống.

Đánh muối tại ruộng muối Long Điền, Bạc Liêu

Nghề làm muối phụ thuộc nhiều vào thời tiết, khi trời nắng nhiều thì gọi là được mùa, còn nếu bất chợt mưa dông đổ xuống khi muối chưa đủ độ mặn để cạo thì coi như công sức đổ xuống biển hết. Nhiều lúc, muối thu hoạch về còn không bán được, cứ tồn đọng ngày này sang ngày khác nên nhiều người phải bán rẻ được đồng nào hay đồng đó để kiếm tiền sinh nhai. Nếu như nhà mà có 2 sào ruộng muối là phù hợp với 2 lao động chính, cộng với thời tiết nắng đẹp thì thu nhập từ sản xuất muối mỗi ngày khoảng 200 ngàn (tức là 100 ngàn 1 công lao động), còn những ngày mưa, thời tiết xấu thì không có thu nhập và thậm chí sau đó còn mất công be bờ dẫn nước biển hay làm lại mặt ruộng muối. Vậy nên tại những cánh đồng muối giờ đây chỉ thấp thoáng bóng dáng người cao tuổi, phụ nữ và trẻ em đang gồng gánh, cào trên những ruộng muối. Số thanh niên khỏe mạnh thì lại đi biển đánh bắt hải sản hoặc tha phương làm các nghề khác.

Xuân Linh và nhóm tác giả ảnh Thanh Bình, Hoàng Minh, Xuân Thắng, Vũ Hoàng

Theo Tạp chí Tri thức Xanh - Số: 06 - 20