Hội đồng Môi trường Liên hợp quốc (UNEA) họp hai năm một lần để thiết lập những ưu tiên cho các chính sách môi trường toàn cầu và xây dựng luật pháp môi trường quốc tế. Các quyết định và nghị quyết được thông qua tại các kỳ họp của Hội đồng cũng xác định chương trình làm việc của UNEP. Khác với mọi năm, kỳ họp lần thứ 5 Hội đồng Môi trường Liên hợp quốc (được tổ chức thành 2 phiên, phiên thứ nhất (UNEA-5.1) từ ngày 22-23/2/2021 và phiên thứ 2 (UNEA-5.2) từ ngày 28/2 đến 2/3/2022 do những tác động của đại dịch Covid. Kỳ họp diễn ra trong 3 ngày dưới hình thức trực tiếp lẫn trực tuyến với mong muốn thúc đẩy một thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm rác thải nhựa, bên cạnh hàng loạt dự thảo nghị quyết về đa dạng sinh học và sức khỏe, kinh tế xanh, và tính tuần hoàn. Chủ đề của UNEA-5 là “Tăng cường hành động vì thiên nhiên để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững”, nhấn mạnh vai trò quan trọng của thiên nhiên đối với cuộc sống của con người và đối với sự phát triển bền vững về xã hội, kinh tế và môi trường”.

Đại diện từ các nước thành viên Liên hợp quốc đã nhất trí thành lập một ủy ban đàm phán liên chính phủ với nhiệm vụ xây dựng một hiệp ước toàn cầu mang tính ràng buộc pháp lý về chấm dứt ô nhiễm rác thải nhựa. Đồng thời, kỳ họp cũng đã thông qua 14 nghị quyết nhằm tăng cường hành động vì thiên nhiên để đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững. Một số nghị quyết quan trọng có thể kể đến như:

1. Nghị quyết về chấm dứt ô nhiễm rác thải nhựa, coi rác thải nhựa trở thành một đại dịch của toàn thế giới.
2. Nghị quyết hỗ trợ thành lập một hội đồng chính sách khoa học toàn diện và đầy tham vọng về quản lý hiệu quả hóa chất, chất thải và ngăn ngừa ô nhiễm.
3. Nghị quyết về các giải pháp dựa vào thiên nhiên nhằm bảo vệ, bảo tồn, phục hồi, sử dụng bền vững và quản lý các hệ sinh thái.
4. 03 nghị quyết về ưu tiên phục hồi hệ sinh thái, bảo vệ đa dạng sinh học, sử dụng hiệu quả tài nguyên, các mô hình sản xuất và tiêu dùng, giảm nhẹ và thích ứng với biến đổi khí hậu, tạo việc làm và giảm nghèo.
5. Nghị quyết về khoáng sản và kim loại kêu gọi đưa ra các đề xuất nhằm tăng cường tính bền vững về mặt môi trường của các sản phẩm này trong suốt vòng đời của chúng.
6. Nghị quyết về quản lý hồ bền vững kêu gọi các nước thành viên bảo vệ, bảo tồn, phục hồi, cũng như sử dụng bền vững các hồ, đồng thời tích hợp các hồ vào trong các kế hoạch phát triển quốc gia và khu vực.
7. Nghị quyết về cơ sở hạ tầng bền vững và có khả năng chống chịu khuyến khích các quốc gia thành viên lồng ghép những cân nhắc về môi trường vào tất cả các kế hoạch phát triển cơ sở hạ tầng .
8. Nghị quyết về phúc lợi động vật kêu gọi các nước thành viên tăng cường bảo vệ động vật, cụ thể là bảo vệ môi trường sống và đáp ứng các yêu cầu về phúc lợi của chúng.
9. Nghị quyết về đa dạng sinh học và sức khỏe kêu gọi các quốc gia thành viên giảm thiểu rủi ro về sức khỏe liên quan đến buôn bán các loài động vật hoang dã còn sống bị bắt để làm thực phẩm, thuốc men, nuôi nhốt, và làm thú cưng, thông qua các quy định và kiểm soát vệ sinh.
10. Nghị quyết về việc đẩy mạnh các hành động nhằm giảm thiểu đáng kể chất thải nitơ từ tất cả các nguồn, đặc biệt là thông qua các hoạt động nông nghiệp.
11. Nghị quyết về khía cạnh môi trường của quá trình phục hồi bền vững và bao trùm hậu Covid-19, nhằm tăng cường các biện pháp để đạt được sự phục hồi toàn cầu bao trùm, bền vững.
12. Các nghị quyết còn lại của UNEA đề cập đến thời gian và địa điểm tổ chức kỳ họp thứ 6 (UNEA-6), tương lai của Triển vọng Môi trường Toàn cầu (GEO), và đại diện công bằng về mặt địa lý trong ban thư ký của UNEP.

Sau 3 ngày làm việc, kỳ họp lần thứ 5 Hội đồng Môi trường Liên hợp quốc đã đạt được nhiều kết quả tích cực, đây được coi là là thỏa thuận đa phương về môi trường quan trọng nhất kể từ sau Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu.

Đình Hiệp

Theo Tạp chí Tri thức Xanh số 159 - 03/2022