Đến cuối năm 2021 tất cả các xe hoạt động kinh doanh vận tải phải hoàn thành việc đổi sang biển kiểm soát mới

Theo Cục Cảnh sát Giao thông hiện nay trên cả nước có khoảng trên 1 triệu xe đang kinh doanh vận tải. Thời gian vừa qua, tình trạng taxi công nghệ hoạt động ở những tuyến đường cấm, giờ cấm xe kinh doanh vận tải nhưng các cơ quan chức năng không thể phân biệt với các phương tiện khác. Các thành phố lớn trên cả nước, đặc biệt là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh trong những năm qua thường xuyên xảy ra tình trạng ùn tắc giao thông, một trong những nguyên nhân chính là việc gia tăng các phương tiện cá nhân, cùng với đó là hạ tầng đô thị chưa đáp ứng được nhu cầu đi lại của người dân. Trung bình mỗi tháng, chỉ tính riêng thành phố Hà Nội có khoảng gần 30.000 phương tiện ô tô, xe máy đăng ký mới. Tính đến cuối tháng 04/2020 toàn thành phố có hơn 6,9 triệu phương tiện, trong đó có khoảng 780.000 ô tô và trên 6 triệu mô tô, xe máy. Nhà nước đã có rất nhiều quy định để giảm thiểu tình trạng ùn tắc nhưng hiệu quả vẫn chưa được như kỳ vọng. Với tình hình đó, ngày 19/02/2019 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 12/NQ-CP về tăng cường bảo đảm trật tự an toàn giao thông và chống ùn tắc giao thông giai đoạn 2019 - 2021 trong đó có nội dung giao cho Bộ Công an triển khai việc phân biệt màu biển kiểm soát xe ô tô đối với xe kinh doanh và không kinh doanh vận tải. Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng, ngày 16/6/2020, Bộ Công an đã ban hành Thông tư 58/2020 quy định về quy trình cấp, thu hồi đăng ký, biển số phương tiện giao thông cơ giới đường bộ. Sau 3 ngày triển khai, từ 01/8 đến 04/8/2020 theo Cục Cảnh sát Giao thông cho biết, trên cả nước đã có khoảng 500 biển số màu vàng đã được cấp cho các phương tiện. 

Việt Nam không phải là nước đầu tiên áp dụng việc đổi màu biển đối với xe kinh doanh vận tải, nhiều quốc gia trên thế giới cũng đã áp dụng những quy định về màu  biển số khác nhau. Tại Thái Lan, loại hình dịch vụ taxi có đến 3 kiểu biển số khác nhau. Trong đó taxi truyền thống có biển số chữ đen, taxi là xe tuk tuk và xe tải mini dùng biển số chữ xanh lá và xanh dương. Trong khi đó, các nước Ấn Độ, Đan Mạch, Hungary… thì dùng biển số màu vàng chữ đen cho xe taxi lẫn xe chạy dịch vụ vận tải. Tại Ấn Độ, tài xế điều khiển những loại xe này bắt buộc phải có loại bằng lái riêng. Tại Philippines cũng quy định ô tô có 3 mẫu nền biển, gồm nền trắng chữ đen dành cho tư nhân không kinh doanh; nền vàng chữ đen dành cho kinh doanh vận tải (xe buýt, taxi, buýt trường học,...) và nền trắng chữ đỏ dành cho xe nhà nước (xe cảnh sát, xe cứu thương, tuần tra, cứu hỏa,…). Các xe có biển đặc biệt, gồm 3 loại là nên trắng chữ xanh dành cho ngoại giao; nền xanh chữ đen dành cho xe miễn trừ khác và nền vàng chữ trắng cho xe điện. Điều này giúp cơ quan quản lý đánh giá được tác động của hạ tầng cũng như công tác điều hành tổ chức giao thông sao cho hợp lý nhất, tránh ùn tắc và tai nạn giao thông. 

Ở nước ta, đã có những ý kiến về vấn đề bất bình đẳng giữa những xe taxi truyền thống và xe công nghệ trong việc kinh doanh vận tải. Việc quản lý xe kinh doanh vận tải thay đổi màu sắc của biển kiểm soát sẽ giúp cho các cơ quan chức năng quản lý bình đẳng, công khai, minh bạch, đảm bảo sự khách quan, tránh những trường hợp cạnh tranh không lành mạnh trong quá trình kinh doanh vận tải của các phương tiện. Phân biệt những loại xe khác nhau thông qua biển số sẽ giúp cho Nhà nước và các đơn vị kinh doanh tiết kiệm được chi phí, không chồng chéo, giảm bớt được những thủ tục hành chính và tạo điều kiện cho người dân thực hiện dễ dàng, thuận tiện hơn. Đăng ký xe 1 lần cho đến khi chủ phương tiện chuyển đổi mục đích kinh doanh nên cũng giảm bớt những chi phí không cần thiết. Nhà nước đã quy định việc hoàn thành đổi biển số mới cho các xe kinh doanh vận tải là 16 tháng đến ngày 31/12/2021. Bộ Công an đã triển khai với công an địa phương sẵn sàng cơ sở vật chất kỹ thuật, đồng thời giảm thiểu tối đa các thủ tục hành chính nhằm rút ngắn thời gian chuyển đổi đối với các loại xe này. Với khối lượng công việc cần triển khai rất lớn, Bộ Công an đã triển khai 70 điểm đăng ký xe trên toàn quốc để đổi màu biển và dành cho các phương tiện đăng ký mới sẵn sàng đáp ứng đổi mới biển số các phương tiện theo quy định. Thủ tục để tiến hành đổi biển đăng ký mới rất đơn giản, theo Khoản 3 Điều 11 Thông tư 58 đã quy định chủ sở hữu không cần phải mang xe đến cơ quan đăng ký mà chỉ cần khai báo trên tờ khai và cung cấp các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu phương tiện. Trên cơ sở đó cơ quan đăng ký sẽ truy cập vào hệ thống đăng ký xe, xác minh và làm thủ tục đổi biển. Về kích thước của biển kiểm soát cũng đã được thay đổi theo quy chuẩn mới, thay vì gắn 01 biển số ngắn và 01 biển số dài như trước đây thì nay đối với phương tiện xe ô tô, được gắn 02 biển số ngắn với kích thước chiều cao 165mm, chiều dài 330mm. Việc đổi biển số đối với xe kinh doanh vận tải đã đăng ký trước ngày 01/8/2020, các xe vẫn hoạt động bình thường. Chủ phương tiện chỉ cần cung cấp thông tin đề nghị đổi biển số, không phải nộp biển số khi chưa có biển số mới. Đối với xe đã đăng ký, dữ liệu xe kinh doanh vận tải sẽ được cập nhật trên hệ thống. Ngoài ra, chủ xe cũng không phải đổi lại giấy chứng nhận xe, không phải mang xe đến cơ quan đăng ký và không phải cà số máy, số khung. Với những xe ô tô đã đăng ký biển kiểm soát màu vàng để kinh doanh vận tải, khi muốn chuyển đổi mục đích sử dụng sẽ được làm thủ tục đăng ký lại để quay trở về với biển trắng dành cho xe không kinh doanh. Việc đổi màu biển kiểm soát là quy định của Nhà nước, cơ quan chức năng có thẩm quyền sẽ giám sát và có những chế tài xử phạt đối với những xe không tuân thủ theo quy định. Mức phí để cấp đổi giấy đăng ký kèm theo biển số theo Điều 5 Thông tư 229/2016/TT-BTC ngày 11/11/2016 của Bộ Tài chính đối với xe ô tô là 150.000 đồng và xe rơ-mooc, sơ-mi rơ-mooc đăng ký rời là 100.000 đồng. Thời hạn cuối của việc cấp đổi sang biển còn hơn 01 năm nữa (31/12/2021), tuy nhiên các chủ xe nên chấp hành thực hiện sớm để tránh trường hợp các Phòng CSGT bị quá tải do có quá nhiều người đến để tiến hành làm thủ tục đổi biển số xe vào phút chót. 

Việc Bộ Công an ban hành Thông tư 58 được xem là quy định phù hợp với tình hình thực tế và sẽ góp phần rất lớn vào việc nâng cao công tác quản lý cũng như đảm bảo việc công khai, minh bạch và công bằng và góp phần đảm bảo trật tự an toàn giao thông hiện nay. 

Tiến Đạt

Theo Tạp chí Tri thức Xanh - Số 24 - 20