Công khai, minh bạch là nền tảng trong quá trình xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, là công cụ để kiểm soát quyền lực nhà nước. Do vậy, việc nhận thức đúng đắn pháp luật và thực trạng thực hiện pháp luật về công khai, minh bạch thông tin trong hoạt động đầu tư, xây dựng là việc thiết yếu. Bài viết này sẽ tập trung phân tích các quy định pháp luật điều chỉnh công khai, minh bạch trong hoạt động đầu tư, xây dựng cũng như thực trạng thực hiện pháp luật xoay quanh vấn đề trên.

Bộ Công an đã ban hành Thông tư số 58/2020/TT-BCA quy định quy trình cấp, thu hồi đăng ký, biển số phương tiện giao thông cơ giới đường bộ quy định các xe ô tô bao gồm xe tải, xe taxi, xe khách, xe công nghệ bắt buộc phải đổi biển số xe sang màu vàng từ ngày 01/8/2020. Đối với những xe đăng ký trước sẽ phải đổi sang biển màu vàng trước ngày 31/12/2021. Việc quy định biển kiểm soát khác màu sẽ giúp các lực lượng chức năng dễ nhận ra, tiện lợi trong việc quản lý, công bằng, bình đẳng cho các hãng xe.

Bài viết được thực hiện trong khuôn khổ Đề tài KH&CN trọng điểm cấp Quốc gia: “Công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong tổ chức và hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa”. Mã số: KX.01.41/16-20

Những điểm mới và yêu cầu đặt ra trong việc thực thi Bản chất của tham nhũng là lợi dụng quyền lực công để mưu lợi cá nhân. Kẻ tham nhũng luôn tìm cách che dấu hành vi hoặc tính chất phi pháp của hành vi để tránh sự kiểm soát của Nhà nước và xã hội. Công khai, minh bạch chính là phương thuốc đặc trị để phòng ngừa tham nhũng vì nó đưa mọi hoạt động sử sụng quyền lực công, tiền bạc, tài sản công dưới sự giám sát của các cơ quan nhà nước và người dân.

Báo chí Cách mạng Việt Nam là vũ khí, tư tưởng sắc bén của Đảng, Nhà nước, các tổ chức chính trị- xã hội, nghề nghiệp; là phương tiện thông tin, tuyên truyền quan trọng, đồng thời là diễn đàn để nhân dân tham gia xây dựng, chỉnh đốn Đảng; là cầu nối giữa ý Đảng và lòng dân. Trên cơ sở kết quả nghiên cứu đề tài “Công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong tổ chức và hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa”, mã số KX 01.41/16-20, thuộc Chương trình KH&NC trọng điểm cấp Quốc gia KX.01/16-20, Bài viết đưa ra những vấn đề lý luận về báo chí trên các khía cạnh khái niệm, vị trí, vai trò. Bên cạnh đó, qua việc phân tích những quy định pháp luật về hoạt động của báo chí, bài viết khẳng định báo chí là một công cụ vô cùng hiệu quả, thúc đẩy công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình trong hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước.

Báo chí Cách mạng Việt Nam là vũ khí tư tưởng sắc bén của Đảng, Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội, nghề nghiệp; là phương tiện thông tin, tuyên truyền quan trọng, đồng thời là diễn đàn để nhân dân tham gia xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Để khẳng định vai trò của báo chí, Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII đã xác định “phát huy vai trò, nêu cao trách nhiệm của các cơ quan báo chí trong công tác đấu tranh phòng, chống suy thoái, quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, tự diễn biến, tự chuyển hóa”.

Công khai (open, public), minh bạch (transparency) và trách nhiệm giải trình (Accountability) là những khái niệm, thuật ngữ phổ biến từ lâu ở nhiều quốc gia trên thế giới. Tuy cách thức thực hiện khác nhau nhưng công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình đã xuất hiện rất sớm, ngay từ thời kỳ La Mã. Nhà nước cổ đại đã sử dụng các công cụ này để nắm bắt tường tận những gì diễn ra trong xã hội, kiểm soát xã hội để phục vụ cho việc cai trị của mình.