Chẳng ai nghĩ rằng con người lại có thể nuôi Yến ngay tại nhà mình, thế mà giờ đây những ngôi nhà nuôi Yến được mọc lên như nấm tại các tỉnh ven biển miền Nam Trung Bộ, Thành phố Hồ Chí Minh, Cà Mau, Kiên Giang… Bởi chính đây là nơi có điều kiện khí hậu, môi trường rất phù hợp cho loài chim này, hơn nữa nơi khí hậu ẩm ướt, nhiều sông hồ, gần biển, nhiều rừng ngập mặn bao quanh như huyện Cần Giờ còn có rất nhiều phù du, côn trùng là nguồn thức ăn khổng lồ cho chim Yến.

Trong xu hướng phát triển nghề nuôi chim Yến, những năm gần nhiều người dân đang đổ xô vào một nghề mới đó là nghề nuôi Yến. Cái nghề này bỗng nhiên trở thành “hot” sau sự thành công không ngờ của anh Lê Danh Hoàng - người đàn ông nuôi Yến đầu tiên tại Việt Nam.

Biết được giá trị từ tổ Yến, cùng với một môi trường thuận lợi mà tạo hóa đã ban tặng cho các vùng đất cực nam của Tổ Quốc, những con người vùng sông nước này đã mày mò học cách dụ Yến về nhà và biến nó trở thành một nghề chính của gia đình. Thực sự nuôi Yến cũng không quá khó khăn và tốn kém, nhưng cần sự chăm chỉ và chịu khó, đầu tư một lần có thể thu về lợi nhuận lớn. Trước hết phải xây cho Yến “ngôi nhà” với diện tích khoảng 70m2 trở lên, cũng có thể tận dụng luôn tầng trên ngôi nhà của mình, nên nhớ phải tạo ra các lỗ thoát để chim bay đi kiếm ăn và trở về tổ. Tiếp theo đến phần trang thiết bị phục vụ cho việc tạo môi trường dụ Yến như máy phát âm thanh, camera quan sát, máy tạo sương mù, độ ẩm, thanh gỗ làm tổ, tổ giả… làm sao tạo được một môi trường thoáng mát, sạch sẽ và yên tĩnh, những ván gỗ phải là gỗ chò chỉ, gáo, xoan đào và tuyệt đối không được có mùi lạ trong nhà Yến. Cũng chính vì thế trong quá trình chăm sóc, vệ sinh các tổ chim non và thu hoạch tổ yến cần hạn chế người lui vào, tốt nhất là nên để một người chuyên, nếu không rất có thể Yến tới rồi Yến lại bay đi.

Nuôi Yến cũng phụ thuộc nhiều vào sự may mắn bởi người nuôi Yến thường chỉ tạo môi trường để chúng về làm tổ, cho nên phải tạo được một môi trường giống với môi trường tự nhiên của Yến nhất để chúng tìm về sinh sống. Bác Quang Minh - một Nhà báo, Nghệ sỹ nhiếp ảnh ở thành phố Hồ Chí Minh, cũng là một trong số những người có thú vui nuôi Yến đã tâm sự rằng: “Ban đầu thấy người ta nuôi Yến nên cũng muốn thử sức xem sao nhưng lâu dần Yến đã trở thành một phần trong cuộc sống của tôi, mỗi ngày được nhìn đàn Yến bay lượn, nghe tiếng Yến ríu rít bên tai đã đủ khiến tôi vui rồi”. Bác nhiệt tình kể tôi nghe quá trình nuôi Yến từ cái cảm giác hồi hộp chờ đợi, mong ngóng ngày thấy những chú chim Yến tìm đến nhà mình lập đàn, ghép đôi và xây tổ, một đôi, hai đôi đến bây giờ nhà bác đã có hàng trăm cặp Yến. Những chú Yến này có một đặc điểm rất riêng và khác biệt hẳn với các loài chim khác, đó là chúng tự xây tổ cho mình bằng nước dãi được tiết ra từ cặp tuyến dưới lưỡi kết dính vào bề mặt dốc đứng. Tổ Yến từ xưa đã được liệt vào hạng “cao lương mỹ vị”, tổ Yến được chia thành 4 loại là Yến huyết, Yến quang, Yến thiên và Yến địa có tác dụng làm đẹp da, chống lão hóa, kéo dài tuổi thọ, ngoài ra còn có tác dụng hỗ trợ điều trị một số bệnh như: lao phổi, viêm gan, tiểu đường, đau dạ dày, huyết áp cao, viêm phế quản mãn tính... Chính vì thế mà giá tổ dao động từ 1.500 đến 2.500 USD một kg.

Tổ Yến vừa ngon vừa bổ dưỡng lại rất dễ chế biến, trên thị trường hiện nay tổ Yến là sản phẩm được rất nhiều người quan tâm và được xếp vào top thực phẩm đứng đầu. Những nhà hàng chuyên chế biến tổ Yến được mọc ra hàng loạt với những món ăn nghe hấp dẫn như cơm gà và tổ Yến, Chè Yến, Cháo Yến, Trái cây tổ Yến, Tổ Yến với súp bồ câu non… thu hút được rất nhiều thực khách trong nước và quốc tế.

Bằng việc gọi Yến mà giờ đây, những chú Yến ngoài đảo xa đã tìm về với đất liền, với phố phường phồn vinh, tạo ra một ngành nghề mới - nghề nuôi Yến - nhiều người đã nhanh chóng làm giàu và cũng rất tự hào vì đã tham gia góp phần bảo vệ loài chim quý này.

Nghĩa Huy