Không chỉ những người dân nơi đây mới thấy rằng Dự án nêu trên có vấn đề, mà qua nguồn thông tin riêng do chúng tôi thu thập được trong quá trình tác nghiệp tại địa phương này cũng cho thấy rất nhiều biểu hiện không rõ ràng đang tồn tại trong Dự án đầu tư, xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị Vĩnh Thái.

Nhiều biểu hiện có dấu hiệu sai phạm cần được làm rõ

Như đã phản ánh ở bài đăng trước, biểu hiện của sự biến tướng quy mô, mục đích thực hiện Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị Vĩnh Thái của Công ty Đầu tư, Thương mại và Dịch vụ - Vinacomin (ISTACO), thuộc Tập đoàn Than và Khoáng, Khoáng sản Việt Nam, và cả Công ty cổ phần phát triển đô thị Vĩnh Thái là rất rõ ràng. Nhưng những biểu hiện sai phạm này lại được “mặc nhiên chấp thuận” theo kiểu “nhập nhằng” của UBND tỉnh Khánh Hòa và các cơ quan chuyên môn của tỉnh này, khiến các doanh nghiệp này “coi trời bằng vung”, ngang nhiên triển khai biến tướng Dự án, trong khi người dân có quyền lợi liên quan đã và đang vác đơn kiến nghị gửi đi khắp nơi. Trong bài viết này, chúng tôi xin đưa ra những biểu hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật đối với Dự án nêu trên – là cơ sở kiến nghị các cấp có thẩm quyền vào cuộc nhằm xác minh, làm rõ như sau:

Đầu tiên phải nói đến mục đích để giao đất cho ISTACO thực hiện Dự án đầu tư, xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị Vĩnh Thái. Theo lời ông Nguyễn Bé – Phó Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Khánh Hòa thì Dự án nêu trên được hình thành theo dạng hợp đồng BT (Hợp đồng xây dựng – chuyển giao), có nghĩa là hình thức đầu tư được ký giữa UBND tỉnh Khánh Hòa với nhà đầu tư là ISTACO (vào năm 2004). Khi ấy ISTACO được phép thực hiện Dự án đầu tư, xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị Vĩnh Thái, bao gồm các hạng mục như: san nền, hệ thống đường giao thông, hệ thống cấp nước, hệ thống thoát nước thải, hệ thống thoát nước mưa, hệ thống cấp điện chiếu sáng, hệ thống cây xanh tại xã Vĩnh Thái và xã Vĩnh Hiệp, thành phố Nha Trang. Theo Luật Đầu tư năm 2005, sửa đổi và bổ sung năm 2014 thì sau thực hiện xong dự án xây dựng công trình kết cấu hạ tầng thì nhà đầu tư (tức ISTACO) sẽ chuyển giao công trình đó cho Nhà nước (cụ thể trong trường hợp này là chuyển giao cho UBND tỉnh Khánh Hòa); Chính phủ tạo điều kiện cho nhà đầu tư thực hiện một dự án khác để thu hồi vốn đầu tư và lợi nhuận hoặc thanh toán cho nhà đầu tư theo thỏa thuận trong hợp đồng BT. Thế nhưng đối với Dự án đầu tư, xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị Vĩnh Thái thì có tồn tại hợp đồng BT hay không? Cho đến thời điểm hiện tại, qua nhiều lần làm việc với các cơ quan chuyên môn của tỉnh Khánh Hòa để tìm hiểu về thông tin Dự án, thì thấy không có hợp đồng BT của Dự án này tồn tại. Như vậy, có thể thấy ngay từ đầu khi UBND tỉnh triển khai các thủ tục pháp lý đối với Dự án này đã không phù hợp quy định của pháp luật. 

Tiếp theo là đến việc thu hồi đất và giao đất đối với Dự án nêu trên cũng là vấn đề cần được làm rõ. Cụ thể mặc dù không có Hợp đồng BT như đã nêu ở trên nhưng UBND tỉnh Khánh Hòa lại ban hành Quyết định thu hồi đất để thực hiện cho Dự án mà không dựa trên các cơ sở pháp luật. Căn cứ để UBND tỉnh này ban hành văn bản thu hồi đất thực hiện dự án chỉ là Văn bản số 524/CP-NN ngày 16/04/2004 của Thủ tướng Chính phủ về việc xin chủ trương xây dựng kè dọc bờ Sông Cái (giai đoạn 2) thành phố Nha Trang bằng phương thức sử dụng quỹ đất tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng và Văn bản số 1818/CP-NN ngày 01/12/2004 về Dự án đầu tư, xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị Vĩnh Thái. Cho dù có được Thủ tướng Chính phủ đồng ý về chủ trương cho phép thực hiện Dự án thì quy trình của dự án cũng phải được tuân thủ theo các quy định về Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Xây dựng và các văn bản hướng dẫn có liên quan. Tuy nhiên, thời điểm năm 2004, UBND tỉnh Khánh Hòa chỉ dựa vào 02 văn bản của Chính phủ, mà đã vội vàng ban hành Quyết định thu hồi đất như vậy thì có phải đang “đốt cháy giai đoạn” thực hiện các thủ tục pháp lý hay không? Nói đến Quyết định thu hồi đất số 2633/QĐ-UB ngày 30/12/2004 của UBND tỉnh Khánh Hòa thì tổng diện tích đất để thu hồi phục vụ Dự án là 1.851.715 m2 đất (tương đương với 185.1715 ha đất) do các tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng tại 02 xã Vĩnh Hiệp và Vĩnh Thái (khu vực được giới hạn bởi các điểm mốc từ R1 đến R58, tờ bản đồ trích đo địa chính khu đất số 267/2004/TĐBĐ, tỷ lệ 1/2000, gồm 04 tờ bản đồ do Sở Tài nguyên và Môi trường xác nhận ngày 29/12/2004) được UBND phân công cho UBND thành phố Nha Trang thực hiện cụ thể như sau: “Ra quyết định thu hồi đất do từng cộng đồng, hộ gia đình, cá nhân sử dụng theo quy định của Luật Đất đai năm 2013; Tổ chức việc bồi thường về đất, thiệt hại thực tế trên đất cho các tổ chức, cộng đồng dân cư, hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất theo quy định pháp luật; Phối hợp với chính quyền địa phương và các ngành có liên quan giải tỏa, giải phóng mặt bằng để bàn giao đất cho Công ty Đầu tư, Thương mại và Dịch vụ thuộc Tổng Công ty Than Việt Nam”. Theo nội dung của Quyết định này, thì UBND thành phố Nha Trang sẽ có trách nhiệm thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng để giao đất sạch cho ISTACO thực hiện dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật. Ấy vậy nhưng trên thực tế thì Quyết định thu hồi đất với Quyết định giao đất cho ISTACO chỉ được thực hiện trong vỏn vẹn 01 ngày (?). Theo đó, cùng ngày 30/12/2004, UBND tỉnh Khánh Hòa cũng đã ban hành Quyết định số 3634/QĐ-UB để giao luôn 1.851.715 m2 đất “chưa sạch” cho ISTACO, dẫn đến tình trạng cho đến hiện tại đã gần 20 năm trôi qua mà việc bồi thường, giải phóng mặt bằng của khu đất thực hiện Dự án nêu trên vẫn chưa được thực hiện xong. Vậy thì chắc chắn việc thực hiện Dự án đầu tư, xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị Vĩnh Thái cũng chưa thể hoàn thiện? Như vậy, với gần 20 năm cho một Dự án chưa hoàn thiện tồn tại sao các cấp chính quyền tỉnh Khánh Hòa vẫn “làm ngơ”?.

Khi Quyết định phê duyệt Dự án đầu tư, xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị Vĩnh Thái không có, Quyết định phê duyệt dự án khu đô thị Vĩnh Thái lại càng không có; Đất thực hiện dự án chưa thu hồi; Hạ tầng kỹ thuật khu đô thị thì chưa được thực hiện. Thế nhưng giữa tháng 02/2004, UBND tỉnh Khánh Hòa đã ban hành Quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết sử dụng đất khu đô thị Vĩnh Thái, trong đó phân công cho UBND thành phố Nha Trang và UBND xã Vĩnh Thái tổ chức công bố quy hoạch cho nhân dân biết, đồng thời chỉ định ISTACO tiếp nhận hồ sơ quy hoạch được duyệt, lập phương án đầu tư xây dựng khu dân cư theo đúng quy hoạch đã được duyệt. Như vậy phải chăng UBND tỉnh Khánh Hòa đang “tự vẽ” ra luật nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp (là nhà đầu tư) làm ăn phi pháp? Theo Quyết định số 344/QĐ-UB ngày 20/02/2004 của UBND tỉnh Khánh Hòa thì Khu đô thị Vĩnh Thái có quy mô 241 ha với mức dân số dự báo trong khu vực thiết kế là 48.200 người, có tính chất là khu đô thị sinh thái thấp tầng, cảnh quan đẹp, tầng cao trung bình 2-3 tầng, hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hệ thống hạ tầng xã hội đồng bộ. Với mục tiêu và quy mô thực hiện khu đô thị mới, được đầu tư xây dựng mới đồng bộ như vậy thì UBND tỉnh Khánh Hòa có tuân thủ các bước thực hiện theo đúng Luật Quy hoạch Đô thị hay không?.

Rồi những năm sau đó (năm 2012, 2015), Sở Xây dựng cứ lấy Quyết định số 344/QĐ-UB này ra để làm căn cứ đề nghị xin phê duyệt điều chỉnh quy hoạch cho ISTACO đã được ấn định thực hiện dự án này từ năm 2004. Đó là chưa kể đến việc giao đất, giao dự án cho doanh nghiệp từ năm 2004 nhưng Giấy chứng nhận đầu tư để thực hiện dự án thì mãi đến năm 2010 mới được cấp. Trong 06 năm đó, dù không đủ điều kiện thực hiện dự án, nhưng ISTACO lại thu về được hơn 10 tỷ đồng tiền chuyển giao dự án cho nhà đầu tư mới để rồi biến tướng dự án (?!) .

Thu Trung và nhóm PVĐT

Theo Tạp chí Tri thức Xanh - Số: 06 - 20