Tại Đơn đề nghị về việc Thông báo giải quyết tố cáo số 232/TB-STNMT ngày 21/12/2020 của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Khánh Hòa, ông Bollingtofl Ole – Tổng Giám đốc Công ty TNHH Khai thác đá Hòn Thị (gọi tắt là Công ty Hòn Thị) đã nêu: “Đã quá thời hạn giải quyết tố cáo (sau khi hết thời hạn gia hạn giải quyết tố cáo), do chưa nhận được thông báo kết quả theo đúng quy định nên ngày 8/12/2020, tôi đã có Đơn khiếu nại khẩn cấp gửi đến người giải quyết tố cáo và cơ quan chức năng hữu quan để khiếu nại về việc Tổ xác minh đã kéo dài thời hạn giải quyết, không tuân theo quy định pháp luật về thời gian, có dấu hiệu kéo dài thời gian, bao che cho người bị tố cáo, xâm phạm nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người tố cáo. Đến này (ngày 26/12/2020), tôi nhận đã được Thông báo kết quả giải quyết tố cáo, sau khi nghiên cứu, tôi hoàn toàn phản đối và không nhất trí với toàn văn bản này vì việc giải quyết tố cáo không khách quan, không đúng quy định pháp luật, nên tôi sẽ có Đơn tố cáo tiếp gửi đến Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa để giải quyết nhằm đảm bảo khách quan, toàn diện và đúng pháp luật”. Trong trao đổi mới đây, ông Ole cũng trần tình rằng: “Hậu quả tôi đang phải gánh chịu là những thiệt hại của Công ty Hòn Thị, số tiền lên đến nhiều triệu USD và hơn nữa là sức khỏe của tôi bị suy sụp sau quá trình điều tra, đình chỉ bị can và hiện vẫn phải tiếp tục giải quyết hậu quả do ông Minh gây ra cho doanh nghiệp với Chính phủ Việt Nam và các Bộ, ngành chức năng ròng rã nhiều năm. Vì vậy tôi kiến nghị rằng: mọi vấn đề về hành vi của ông Minh bị tôi tố cáo, khi chưa có kết quả giải quyết cuối cùng thì cần được xem xét, giải quyết triệt để mới có tác dụng răn đe, phòng ngừa các dấu hiệu lạm quyền, gây thiệt hại vật chất và tinh thần cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến công vụ mà ông Minh thực hiện”.

Đối với phần Kết luận nội dung tố cáo do Sở Tài nguyên và Môi trường ban hành tại Văn bản số 5483/KL-STNMT, Giám đốc Sở kết luận cả 4 nội dung người tố cáo là “chưa có cơ sở”. Tuy nhiên, cũng ghi nhận phần lỗi như sau: Trong công tác kiểm tra liên ngành theo Quyết định số 178/QĐ-TNMT ngày 23/5/2017 của Sở Tài nguyên và Môi trường đối với hoạt động thu hồi, vận chuyển khoáng sản đất, đá làm VLXDTT trong các dự án xây dựng công trình trên địa bàn thành phố Nha Trang, huyện Cam Lâm. Trước khi phát hành văn bản tổng hợp báo cáo số 656/STNMT-KS ngày 9/02/2018, Đoàn kiểm tra đã có thiếu sót khi không cập nhật thông tin dự án Khu đô thị Hòn Thị đã được UBND tỉnh cho điều chỉnh quy hoạch. Trước khi phát hành văn bản số 656, Trưởng đoàn kiểm tra đã không tiến hành họp Đoàn để tổng kết, đánh giá, xử lý và ghi nhận ý kiến của các thành viên trong Đoàn, dẫn đến không cập nhật đầy đủ thông tin nội dung. Đây là thiếu sót của ông Minh với vai trò là Trưởng đoàn. Do đó cần kiểm điểm để chấn chỉnh đối với ông Minh trong quá trình thực thi công vụ. Tuy nhiên, tổ xác minh tố cáo xác nhận rằng việc ông Minh không cập nhật được vấn đề điều chỉnh quy hoạch là do ông Minh không nhận được Quyết định do UBND tỉnh ban hành trước đó. Như vậy với diễn giải này, có thể hiểu rằng việc ông Minh thiếu sót là do lỗi khách quan chứ không có chủ ý? Cũng theo Kết luận giải quyết tố cáo nêu trên, Sở Tài nguyên và Môi trường có đưa ra các biện pháp xử lý theo thẩm quyền như sau: “Qua theo dõi quá trình thực thi công vụ cũng như quản lý Phòng Khoáng sản, ông Minh có những thiếu sót, ứng xử chưa phù hợp như: không hướng dẫn cụ thể cho doanh nghiệp để doanh nghiệp nhiều lần phản hồi. Từ các yếu tố nêu trên, tập thể Ban Giám đốc cũng như Đảng ủy Sở đã thống nhất không bổ nhiệm lại chức vụ Trưởng phòng Khoáng sản đối với ông Minh. Mặt khác, ngày 17/12/2020, Hội đồng thi đua Sở không xét lao động tiên tiến đối với ông Minh trong năm 2020, đồng thời trong thời gian tới Sở sẽ tiếp tục đưa nội dung này vào kiểm điểm đảng viên cuối năm 2020 đối với ông Minh.”

Từ những vấn đề nêu trên, trao đổi với chuyên gia tư vấn pháp lý của Công ty Hòn Thị, chúng tôi ghi nhận những ý kiến như sau: Thứ nhất, nói về các biện pháp xử lý theo thẩm quyền được nêu trong bản Kết luận nội dung tố cáo số 5438, cho thấy việc ông Minh bị xử lý là không bổ nhiệm lại chức vụ Trưởng phòng và không được xét lao động tiên tiến thì đây là việc đánh giá năng lực làm việc của ông Minh trong suốt nhiệm kỳ 5 năm khi ông được bổ nhiệm chức vụ Trưởng phòng Khoáng sản – Địa chất. Để đánh giá việc bổ nhiệm lại cho công chức lãnh đạo thì cần phải đảm bảo những tiêu chuẩn căn cứ theo Luật Cán bộ, công chức 2008; Nghị định 24/2010/NĐ-CP và Hướng dẫn tại Quyết định số 27/2003/QĐ-TTg bao gồm nhiều bước đánh giá; Về xét danh hiệu lao động tiên tiến thì phải căn cứ theo quy định tại Luật Thi đua khen thưởng sửa đổi, bổ sung năm 2013 và Nghị định 91/2017/NĐ-CP hướng dẫn thi hành. Như vậy, nếu ông Minh không được bổ nhiệm lại và không được xét danh hiệu lao động tiên tiến là do cả quá trình đương nhiệm với chức vụ Trưởng phòng của ông này không đạt yêu cầu để được bình xét danh hiệu, chứ không phải chỉ do những “thiếu sót, ứng xử chưa phù hợp” như diễn giải của Sở Tài nguyên và Môi trường; Lại càng không thể mang kết quả của việc bình xét công tác trong nhiệm kỳ làm quản lý của ông Minh để gắn với kết quả giải quyết tố cáo của 01 người tố cáo. Như thế là bất hợp lý và thiếu khách quan; Thứ hai là việc ghi nhận “bản chất” của sự việc cũng chưa được tổ xác minh làm rõ, đơn cử như: “Ngày 24/5/2017, Sở Tài nguyên và Môi trường có công văn số 2110/STNMT-KS đề nghị Công ty Hòn Thị tạm ngừng mọi hoạt động thu hồi, vận chuyển khoáng sản đất, đá ra khỏi dự án Khu đô thị Hòn Thị”. Vậy tại sao trong khi UBND tỉnh thì cho phép bằng văn bản để Công ty Hòn Thị được phép thu hồi, vận chuyển khoáng sản đất, đá ra khỏi dự án mà Sở chuyên môn lại ban hành văn bản ngược lại khiến Công ty Hòn Thị rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan? Ai đã tham mưu cho Sở Tài nguyên và Môi trường ban hành văn bản số 2110? Lý do gì mà yêu cầu như vậy? Thiệt hại từ việc phải dừng hoạt động theo văn bản 2110 thì ai chịu trách nhiệm? Hay như đối với việc tiếp nhận Bản đăng ký khu vực, công suất, khối lượng… và kế hoạch khai thác khoáng sản của Dự án Khu đô thị Hòn Thị, Sở này cũng có văn bản số 1856/STNMT-KS báo cáo UBND tỉnh là chưa có đủ cơ sở để tham mưu xác nhận bản đăng ký. Vậy cơ sở nào mới được coi là đầy đủ để có thể xác nhận thì Sở Tài nguyên và Môi trường lại không hề nói tới. Ai đã tham mưu cho Sở ban hành kiểu văn bản nửa vời, tham mưu kiểu “bóp cổ” doanh nghiệp như vậy trong khi việc hướng dẫn, cải cách thủ tục hành chính, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp là vấn đề được Chính phủ luôn quan tâm và hỗ trợ? Thứ ba là Sở Tài nguyên và Môi trường vẫn đang cố tìm cách làm nhẹ đi các vấn đề của người tố cáo đưa ra, bởi trong suốt hàng chục năm kinh doanh khai thác khoáng sản, Công ty Hòn Thị chưa hề bị lập biên bản vi phạm bởi lực lượng chức năng, điều này chứng tỏ tinh thần thượng tôn pháp luật của Công ty luôn được đặt lên hàng đầu. 

Vậy nhưng trong các nội dung giải quyết tố cáo của ông Ole, Sở Tài nguyên và Môi trường đều kết luận là “không có cơ sở”, cũng có nghĩa là người bị tố cáo vô tội, đồng nghĩa với việc Sở Tài nguyên và Môi trường không sai, vậy không có sai phạm tồn tại trong các vấn đề được tố cáo thì tại sao Công ty Hòn Thị lại rơi vào tình cảnh “bất động” như kể từ khi Sở TN&MT yêu cầu dừng? Vậy các nội dung được kết luận “không có cơ sở” có thực sự khách quan và thỏa đáng hay chưa?. Trước tình cảnh nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường đã bị xử lý kỷ luật bởi những sai sót của mình trong thời gian đương nhiệm thì thiết nghĩ cấp lãnh đạo mới nên công tâm xử lý sai phạm (nếu có) để củng cố niềm tin cho người dân và doanh nghiệp.  

Hiền Anh

Theo Tạp chí Tri thức Xanh - Số 46 - 21