Trong khi đó tại thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa, việc công khai, minh bạch các thông tin về Dự án đầu tư xây dựng trên địa bàn còn hạn chế khiến nhiều người dân không nắm rõ, các cơ quan thông tấn, báo chí, truyền thông khó tiếp cận hoặc phải chờ đợi rất lâu nhưng chưa thu thập đủ thông tin theo yêu cầu. Đơn cử như tại Dự án Đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị Vĩnh Thái (nay đổi tên thành Dự án Đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị Mỹ Gia) và Dự án Khu đô thị Mỹ Gia mà Tri thức Xanh đã thông tin tới bạn đọc trong những số ra trước đây. 

Trong nhiều lần tác nghiệp tại thành phố Nha Trang, nhóm phóng viên Tri thức Xanh đã nhiều lần đi lại làm việc với các cơ quan quản lý chuyên môn của tỉnh Khánh Hòa nhằm thu thập thông tin về 02 dự án nêu trên, nhưng kết quả thì không được khả quan cho lắm. Tại 02 xã Vĩnh Hiệp và Vĩnh Thái, thành phố Nha Trang, nơi các dự án được triển khai thực hiện, thì chỉ có xã Vĩnh Hiệp chịu hợp tác với phóng viên, còn tại xã Vĩnh Thái, nơi chiếm phần lớn diện tích đất phục vụ Dự án thì ông Nguyễn Thanh Hy - Chủ tịch UBND xã luôn tìm cách né tránh phóng viên đến đăng ký tác nghiệp. Cụ thể là nội dung đề nghị làm việc đã được gửi lại bộ phận văn thư của xã từ rất lâu rồi nhưng ông Hy vẫn không xếp lịch tiếp xúc làm việc, điện thoại thì báo bận làm cho quá trình tác nghiệp của phóng viên rất khó khăn. Mới đây, khi liên hệ với UBND thành phố Nha Trang để tìm hiểu thông tin về công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng của những dự án này thì cán bộ chuyên trách (Phòng Tài nguyên và Môi trường) đã cho biết: “Không có Dự án Đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị Mỹ Gia, chỉ có Dự án Khu đô thị Mỹ Gia. Tuy nhiên, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng đến nay vẫn đang thực hiện, kéo dài nhiều năm nên giờ phải có thời gian để tổng hợp thông tin rồi mới cung cấp được”. Cũng theo cán bộ này thì trong thời gian tuần tới (tức thứ 2, ngày 03/8/2020) sẽ đồng ý tiếp xúc để cung cấp thông tin theo đề nghị trước đó của phóng viên. Mặt khác, khi tìm hiểu thông tin về việc sử dụng đất của các dự án nêu trên, phóng viên vẫn đang chờ đợi phản hồi từ phía Chi cục Quản lý đất đai, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh, mặc dù nội dung làm việc đã được gửi Sở chuyên môn này nhiều tháng nay. Tương tự như vậy, Sở Kế hoạch và Đầu tư cũng đang chờ cấp dưới báo cáo lên thì mới có thông tin để cung cấp. Vậy có phải những Sở, Ngành này đang rất chậm trễ trong việc cung cấp thông tin tới phóng viên hay không? Việc cơ quan Nhà nước cung cấp thông tin cho phóng viên, nhà báo là trách nhiệm mà Luật Báo chí quy định, vậy mà còn chậm trễ thì liệu rằng những người dân sinh sống nơi đây có thể tiếp cận đầy đủ thông tin về Dự án theo cách công khai và minh bạch hay không? Nếu có thì chắc chắn những người dân có liên quan này không phải gửi đơn thư vượt cấp kéo dài chỉ để hỏi “đất mà họ đang sinh sống có nằm trong vùng quy hoạch dự án hay không?”.

Nói về việc tăng cường giải trình và minh bạch trong hoạt động hành chính Nhà nước, TS. Nguyễn Văn Thanh - Phó Tổng Thanh tra Chính phủ đã chia sẻ: “Đây là xu hướng tất yếu của nền hành chính hiện đại mà Đảng và Nhà nước ta đã và đang nỗ lực thực hiện những cam kết phục vụ nhân dân; mở rộng và kêu gọi sự tham gia tích cực của người dân thực hiện giám sát, phản biện các hoạt động quản lý của chính quyền. Trong tiến trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, giải trình và minh bạch trong hoạt động hành chính sẽ trở thành nhiệm vụ xuyên suốt trong các nội dung cải cách hành chính ở Việt Nam. Giải trình và minh bạch trước hết là nhằm đảm bảo bản chất dân chủ của xã hội, thể hiện quyền của người dân trong việc tham gia quản lý Nhà nước; là một trong những giải pháp khắc phục nạn quan liêu, tham nhũng, làm trong sạch bộ máy quản lý; là điều kiện không thể thiếu để bộ máy Nhà nước tiếp thu trí tuệ của nhân dân đóng góp cho các hoạt động quản lý và là một yêu cầu cần thiết để thành công trong hội nhập quốc tế. Trong khoảng 20 năm trở lại đây, thuật ngữ “minh bạch” đã được sử dụng phổ biến, trong phạm vi hẹp thì “công khai” được coi là một hình thức để đảm bảo hướng đến sự “minh bạch”, thông qua đó người dân và xã hội có thể nhận biết và chủ động thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình cũng như đòi hỏi cơ quan Nhà nước thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ được giao. Những người có chức vụ, quyền hạn cũng phải có ý thức, trách nhiệm cao hơn trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ của mình. Hiện nay, nhất là trước các yêu cầu của công tác phòng, chống tham nhũng, cộng đồng quốc tế rất quan tâm và đề cao ý nghĩa của việc công khai, minh bạch trong việc đảm bảo sự giám sát của xã hội đối với việc thực thi quyền lực công”.

Tại một diễn biến khác, trong văn bản Sở Xây dựng gửi UBND tỉnh Khánh Hòa ngày 10/7/2020 về việc Trả lời Tòa án nhân dân thành phố Hồ Chí Minh các vấn đề liên quan đến Gói 1 và 1,5 ha Gói 2 Dự án Khu đô thị Mỹ Gia, về tình hình giải tỏa, đền bù của Dự án này, Sở Xây dựng cũng nêu rằng: “Đến nay, Sở xây dựng chưa nhận được báo cáo của UBND thành phố Nha Trang về việc đền bù, giải tỏa của dự án nên không có cơ sở để tổng hợp báo cáo UBND tỉnh. Tuy nhiên, theo nội dung nêu tại công văn số 2225/SKHĐT-DN ngày 22/7/2020 của Sở Kế hoạch và Đầu tư về việc báo cáo hồ sơ điều chỉnh tiến độ dự án Khu đô thị Mỹ Gia (Giai đoạn 1) thì các thủ tục giải phóng mặt bằng đã hoàn thành 176,24 ha/181,966 ha tổng diện tích Dự án (tương đương với 96,85% diện tích toàn bộ dự án)”. Vậy không biết rằng số liệu mà Sở Kế hoạch và Đầu tư có để tổng hợp báo cáo là từ đâu? Liệu có thực sự chính xác khi mà việc quản lý, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng Dự án là của thành phố Nha Trang, mà cho đến hiện tại Phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố vẫn chưa thể tổng hợp số liệu này để cung cấp thông tin cho phóng viên? 

Từ những vấn đề trên, câu hỏi được đặt ra là: UBND thành phố Nha Trang đã quản lý các dự án đầu tư trên địa bàn thế nào? Có biết hay không những sai phạm tồn tại kéo dài của các dự án đầu tư này khiến người dân lâm vào cảnh khổ? Liệu UBND tỉnh Khánh Hòa có biết điều này? Chúng tôi sẽ tiếp tục phối hợp cùng các cơ quan chức năng và cấp có thẩm quyền làm rõ và thông tin tới bạn đọc trong số ra tiếp theo.

Thu Trung và nhóm PVĐT

Theo Tạp chí Tri thức Xanh - Số: 21 - 20