Theo chỉ đạo của Chính phủ Việt Nam, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chủ trì 02 (hai) buổi đối thoại giữa Công ty Hòn Thị và các Bộ, ngành liên quan, cùng UBND tỉnh Khánh Hòa, tuy nhiên đến nay sự việc vẫn chưa có hồi kết khiến hoạt động triển khai Dự án Khu đô thị của Công ty Hòn Thị vẫn dậm chân tại chỗ, gây thiệt hại nghiêm trọng đến kinh tế của doanh nghiệp.

Trong Văn bản từ Nhà đầu tư nước ngoài, Powerscreen Indochina Limited và Công ty Hòn Thị gửi Thủ tướng Chính Phủ Việt Nam ngày 29/6/2020 có đoạn nêu: “Như Quý Ngài đã biết, chúng tôi đã có 02 buổi đối thoại tại trụ sở Bộ Kế hoạch và Đầu tư để giải quyết vụ việc liên quan đến Công ty Hòn Thị. Đã có một số vấn đề được cơ bản thống nhất tại 02 cuộc họp nêu trên. Tuy nhiên các bên vẫn chưa thống nhất được phương án cuối cùng để giải quyết dứt điểm vụ việc này, do còn nhiều vấn đề chưa thể thống nhất. Với mong muốn giải quyết dứt điểm vụ việc và tiếp tục thực hiện Dự án đầu tư, chúng tôi kính đề nghị Quý Ngài xem xét các đề nghị sau của chúng tôi: Cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam nhanh chóng phê duyệt đề án đóng cửa mỏ đá Hòn Thị giản lược do Công ty Hòn Thị nộp và chấp thuận cho Công ty Hòn Thị được bán lượng đất và đá thu hồi được từ việc thực hiện đề án đóng cửa mỏ đá Hòn Thị, để tiếp tục duy trì việc làm và thu nhập cho các lao động đang làm việc cho dự án trong bối cảnh khó khăn hiện nay; Cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam sớm thực hiện điều chỉnh quy hoạch cục bộ để khu đất mỏ đá Hòn Thị trước đây chuyển thành Dự án Khu đô thị Hòn Thị mà không cần thiết chờ đến khi phê duyệt điều chỉnh quy hoạch toàn bộ thành phố Nha Trang; Giao cho Công ty Hòn Thị làm Chủ đầu tư Dự án Khu đô thị Hòn Thị mà không kèm theo yêu cầu hoặc điều kiện nào, trong thời gian sớm nhất; Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Khánh Hòa và các cơ quan tiến hành tố tụng có liên quan của Việt Nam hoàn tất các thủ tục để kết thúc chính thức toàn bộ vụ việc hình sự tại Công ty Hòn Thị trên cơ sở các Quyết định đình chỉ điều tra vụ án và đình chỉ điều tra bị can mà Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Khánh Hòa đã ký ngày 11/2/2020”. Nhà đầu tư và Công ty Hòn Thị cũng cam kết sẽ không thực hiện việc khiếu kiện theo các Hiệp định Quốc tế về bảo hộ đầu tư mà Việt Nam là thành viên; cũng không yêu cầu các khoản bồi thường hay hỗ trợ nào khác. Tuy nhiên, trong trường hợp các cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam không thực hiện đúng các cam kết thì nguy cơ Việt Nam sẽ phải đối mặt với khiếu kiện quốc tế.

Trao đổi với đại diện Công ty Hòn Thị, trước câu hỏi: Tại sao phía Nhà đầu tư và Công ty Hòn Thị lại khẳng khái đưa ra những đề nghị mang tính quyết định như vậy? Phóng viên nhận được chia sẻ: “Thứ nhất, chúng tôi từ trước đến giờ vẫn luôn khẳng định chúng tôi hoàn toàn không có lỗi và tội trong sự việc nêu trên. Tất cả những việc chúng tôi làm đều từ hướng dẫn của chính quyền tỉnh Khánh Hòa và luôn đảm bảo thực hiện đúng và đầy đủ. Việc UBND tỉnh Khánh Hòa tự vẽ ra quy hoạch Khu đô thị để bắt chúng tôi dừng hoạt động khai thác mỏ trước thời hạn đã gây thiệt hại nặng nề về kinh tế cho chúng tôi, và nếu đưa việc này ra Tòa án Quốc tế thì UBND tỉnh Khánh Hòa sẽ được coi là có biểu hiện dùng quyền lực của cơ quan Nhà nước để lừa dối  gây thiệt hại nghiêm trọng cho doanh nghiệp. Như thế cũng là vi phạm các Hiệp định Quốc tế về bảo hộ đầu tư mà Việt Nam là thành viên. Đáng lý ra UBND tỉnh Khánh Hòa chả có lý do gì để thu hồi các Quyết định công nhận Chủ đầu tư Dự án, Quyết định chấp thuận chủ trương dự án cả vì nếu muốn thu hồi thì họ (ý chỉ UBND tỉnh Khánh Hòa - theo PV) phải bồi thường cho chúng tôi những chi phí và tâm huyết mà chúng tôi đã bỏ vào dự án đó. Tuy nhiên, trên tinh thần hữu hảo, qua 02 buổi đối thoại, chúng tôi đã phần nào nhượng bộ để đi đến một số thống nhất chung, trong đó có việc lập hồ sơ đóng cửa mỏ. Xin nhắc là đây là lần thứ 2 họ yêu cầu chúng tôi làm điều này, lần thứ nhất họ yêu cầu chúng tôi cũng thực hiện, họ cũng đã đồng ý, giờ họ lại bảo như thế chưa được nên họ lại bắt làm tiếp tục, chúng tôi lại tiếp tục theo họ nhưng cho đến nay, hồ sơ đã được gửi đi 05 nơi rồi, nhiều tháng trôi qua rồi mà việc đóng cửa mỏ vẫn chưa được hoàn thiện. Vậy thì bao giờ mới có thể thực hiện được bước tiếp theo? Là do quy định của luật pháp hay do các cơ quan chuyên môn chậm trễ việc xử lý dứt điểm việc này? Chúng tôi cần một câu trả lời cụ thể từ phía cơ quan chức năng?”

Trước đề nghị và cam kết nêu trên từ phía Nhà đầu tư và Công ty Hòn Thị, cho thấy sự thiện chí hơn so với những lần đối thoại trước đây, thiện chí nhất là sự cam kết không khiếu kiện Quốc tế, không yêu cầu bồi thường hay hỗ trợ với một số điều kiện có tính khả thi cao, điều này cũng là đạt được mục tiêu đối thoại của Chính Phủ Việt Nam. Thế nhưng có thể chấm dứt được sự việc này không lại phụ thuộc nhiều vào UBND tỉnh Khánh Hòa cùng các Bộ, ngành có liên quan thực hiện theo đúng quy định pháp luật nhằm đáp ứng hài hòa các đề nghị nêu trên của Công ty và Nhà đầu tư. Vẫn biết là do tính đặc thù riêng của vụ việc nên trong quá trình giải quyết sẽ có nhiều khó khăn và vướng mắc, nhưng nếu các bên có liên quan chủ động trong thực hiện, chủ động trong báo cáo, đề nghị cấp có thẩm quyền liên quan hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn trên tinh thần “tương hỗ” thì UBND tỉnh Khánh Hòa sẽ sớm có thêm một Khu đô thị đẹp trong tương lai.

Hiền Anh và Nhóm PVĐT

Theo Tạp chí Tri thức Xanh - Số 24 - 20