Ngày 03/3/2020, UBND thành phố Hà Nội ban hành Kết luận số 12/KL-UBND về nội dung tố cáo đối với ông Nguyễn Như Đức. Kết quả cho thấy “công dân tố cáo đúng một phần”; ông Nguyễn Như Đức trong thời gian làm Chủ tịch UBND xã đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý đất đai khi thực hiện công tác dồn điền đổi thửa tại thôn Quyết Tiến, vi phạm Hướng dẫn số 29/HĐ-SNN của Sở NN&PTNT về công tác dồn điền đổi thửa (DĐĐT), thực hiện trái quy định của Đảng và Nhà nước về DĐĐT.

Căn cứ theo nội dung tố cáo của bà Nguyễn Thị Tâm, kết quả xác minh tại Kết luận số 12/KL-UBND đối với việc tự ý cho 07 hộ dân thôn Quyết Tiến không gắp phiếu mà làm đơn tự nhận ruộng vào khu vực Đồng Mông (thuộc diện tích 4.497 m2 đất quỹ công mà hộ ông Vũ Huy Cường thuê thầu với UBND xã Tiên Phương để sản xuất, chăn nuôi gia cầm, cho thấy: “Sau khi được UBND huyện Chương Mỹ phê duyệt Phương án số 01/PA-UBND ngày 10/12/2012 về DĐĐT xã Tiên Phương, UBND xã đã xây dựng Kế hoạch số 24/KH-UBND ngày 30/10/2012 phân công nhiệm vụ cụ thể để tổ chức triển khai đến các thôn, chủ động xây dựng đề án DĐĐT từng thôn, trong đó có thôn Quyết Tiến. Ngày 24/8/2013, Đảng ủy xã Tiên Phương có Quyết định số 44-QĐ/ĐU kiện toàn Ban Chỉ đạo thực hiện chương trình Phát triển Nông thôn mới gắn với DĐĐT xã Tiên Phương nhiệm kỳ 2010-2015; phân công nhiệm vụ cho các thành viên thuộc Ban Chỉ đạo trong xã, trong đó ông Nguyễn Như Đức - Chủ tịch UBND xã là Phó Trưởng ban thường trực, có trách nhiệm chỉ đạo UBND xã và cán bộ chuyên môn thành lập các Tiểu ban DĐĐT thôn, Tổ công tác giúp việc; chịu trách nhiệm trước Ban chỉ đạo việc điều hành, tổ chức thực hiện các Kế hoạch, Phương án đã được phê duyệt; báo cáo Ban Chỉ đạo xã việc duyệt Phương án của các Tiểu ban để tổ chức thực hiện; Ông Tống Danh Tân - Phó Chủ tịch UBND xã, Phó Ban Chỉ đạo tham mưu, đôn đốc các Tiểu ban thực hiện, trực tiếp chỉ đạo và phụ trách thôn Quyết Tiến. Ngày 01/9/2013, Tiểu ban DĐĐT thôn Quyết Tiến xây dựng Phương án số 01-PA/BCĐ, được UBND xã Tiên Phương phê duyệt tại Quyết định số 107/QĐ-UBND ngày 27/10/2013, có nội dung “Khuyến khích các hộ tự nhận ruộng vào các khu vực chuyển cá - lúa và khu vực khó khăn như: Rộc Hồ, Quán Miếu, Đồng Sau… (khu Đồng Mông thuộc đồng Sau thôn Quyết Tiến)”. Ngày 08/11/2013, UBND xã, Tiểu ban thôn Quyết Tiến tiếp tục họp với các hộ dân để triển khai sơ đồ đường giao thông thủy lợi khi thực hiện DĐĐT. Theo UBND xã báo cáo và hồ sơ thể hiện: Diện tích đất làm giao thông tăng sẽ được UBND xã lấy từ đất công ích bù vào, các hộ dân được giữ ổn định diện tích đất nông nghiệp được giao, Tiểu ban thôn Quyết Tiến đã tổ chức gặp phiếu thực tự nhận ruộng theo sơ đồ, giao ruộng cho các hộ gia đình. Tại xứ Đồng Mông, Tiểu ban thôn Quyết Tiến đã giao đất nông nghiệp cho 24 hộ gia đình với diện tích 14.038 m2, diện tích đất công còn lại, Tiểu ban đã điều chỉnh một phần để giao bù lại đất làm giao thông thủy lợi, đảm bảo diện tích đất nông nghiệp giao cho các hộ không thay đổi, trong đó có xứ Đồng Mông được khuyến khích các hộ tự nhận ruộng và khu vực khó canh tác. Tiểu ban DĐĐT thôn Quyết Tiến đã có Thông báo số 01/TB ngày 16/12/2013 và ngày 25/12/2013 về việc các hộ dân nếu có nhu cầu nhận ruộng vào khu vực khó khăn (trong đó có khu vực Đồng Mông) thì làm Đơn gửi Tiểu ban. Từ ngày 18/12/2013 đến ngày 24/12/2013, đã có các hộ: ông Nguyễn Danh Thế, ông Nguyễn Danh Mão, ông Nguyễn Danh Hùng, ông Nguyễn Danh Tuấn, ông Tống Văn Lý, ông Tống Văn Luận, ông Nguyễn Như Thăng, bà Nguyễn Thị Nhung xin nhận ruộng vào khu Đồng Mông. Tiểu ban thôn Quyết Tiến (gồm ông Nguyễn Đình Thi - Trưởng Tiểu ban; ông Nguyễn Bá Hùng - theo dõi kế toán của Tiểu ban và ông Nguyễn Văn Đông - cán bộ giám sát Tiểu ban) sau khi nhận đơn, không báo cáo Ban Chỉ đạo DĐĐT xã, đã tự giao ruộng cho 07 hộ dân gồm 06 hộ: ông Nguyễn Danh Thế: 1.228 m2; ông Nguyễn Danh Mão: 1.712 m2; ông Nguyễn Danh Hùng: 767 m2; ông Nguyễn Danh Tuấn: 936 m2; ông Tống Văn Luận: 458 m2; ông Tống Văn Lý: 1.137 m3 (tổng diện tích là 6.238 m2 đất) và 01 hộ là ông Nguyễn Danh Bình: 570 m2 cùng khu vực này (do ông Bình gắp thăm nhận ruộng theo sơ đồ chạy phiếu vào vị trí khu Đồng Mông). Vị trí giao đất cho 07 hộ, Tiểu ban giao vào vị trí 4.497 m2 hiện trạng còn công trình trang trại chăn nuôi do ông Vũ Huy Cường đang sử dụng (chưa tháo dỡ, chưa bàn giao mặt bằng cho UBND xã) và 2.311 m2 đất gò trũng liền kề. Nội dung này, UBND xã huyện Chương Mỹ đã Kết luận tại Thông báo số 654/TB-UBND ngày 01/11/2016: “UBND xã Tiên Phương chưa thu hồi mặt bằng sách để Tiểu ban thôn Quyết Tiến tiến hành giao đất nông nghiệp cho 07 hộ gia đình là chưa đúng; khi giao không đảm bảo công khai, dân chủ trong nhân dân. UBND xã Tiên Phương đã khắc phục bằng cách hủy kết quả giao ruộng DĐĐT của 06 hộ dân và UBND huyện Chương Mỹ đã quyết định thu hồi lại Giấy chứng nhận QSD đất nông nghiệp đã cấp đổi của 06 hộ dân vào ngày 18/6/2018. Theo báo cáo của UBND xã Tiên Phương (đến thời điểm ngày 03/03/2020) thì 07 hộ nêu trên chưa được nhận ruộng”.

Như vậy, có thể thấy rằng khi thực hiện công tác DĐĐT tại thôn Quyết Tiến đã tồn tại một số vấn đề như: Chủ tịch UBND xã Tiên Phương đã phê duyệt Phương án DĐĐT thôn Quyết Tiến trước khi hội nghị họp dân nhất trí (chưa đúng nguyên tắc công khai, dân chủ, tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân, chưa đúng nguyên tắc quy định tại mục 3.6 Hướng dẫn số 29/HĐ-SNN ngày 14/5/2012 của Sở NN&PTNT; Khi thực hiện phương án DĐĐT, Tiểu ban thôn Quyết Tiến chưa thống kê, báo cáo và xin ý kiến Ban Chỉ đạo xã về một số diện tích đất nông nghiệp tại các xứ đồng đang có công trình trang trại, chăn nuôi chuyển đổi tự phát xây dựng trên đất trồng hoa màu, không có trong quy hoạch, kế hoạch chuyển đổi cây trồng, vật nuôi của xã. Ban chỉ đạo DĐĐT xã, Tiểu ban thôn Quyết Tiến đã giữ nguyên mô hình trang trại, sau đó các chủ trang trại thỏa thuận thuê đất với các hộ được giao đất nông nghiệp vào diện tích trang trại chăn nuôi là không đúng nguyên tắc sử dụng đất (vi phạm quy định tại khoản 1, Điều 11 Luật Đất đai năm 2003; Việc Tiểu ban thôn Quyết Tiến tự ý chỉ lấy 2.180 m2 đất (do gia đình ông Vũ Huy Cường đang thuê) tại khu Đồng Mông để cho hộ ông Vũ Đình Minh thuê thầu làm trại chăn nuôi gà mà không báo cáo Ban Chỉ đạo DĐĐT xã là chưa công khai trong nhân dân, chưa đảm bảo dân chủ, đồng thuận (không chấp hành Hướng dẫn số 29/HD-SNN ngày 14/5/2012 của Sở NN&PTNT, dẫn đến tình trạng thực hiện DĐĐT sai nguyên tắc khiến nhiều hộ gia đình phải chịu cảnh thiệt thòi, ấm ức như hộ gia đình bà Tâm. Câu hỏi được đặt ra là: Tại sao 07 hộ dân lại muốn nhận phần diện tích đất mà gia đình bà Tâm đang chăn nuôi? Vị trí đất mà gia đình ông Cường, bà Tâm đang sử dụng tại khu Đồng Mông là khu vực khó khăn trong canh tác, nhưng đó là hàng chục năm trước đây, còn hiện tại, sau nhiều vất vả, bỏ công sức cải tạo đất, thì giờ vị trí đất này rất bằng phẳng, đẹp đẽ, phục vụ tốt cho chăn nuôi. Vậy 07 hộ dân nêu trên đã bỏ qua “tình làng, nghĩa xóm” mà muốn “cướp trắng” công sức cải tạo đất của gia đình bà Tâm trong hàng chục năm qua, rồi tiếp tục hưởng thành quả trên nền đất đẹp sẵn có, hay là theo sự chỉ đạo của ai đó mà làm Đơn xin tự nguyện nhận đất? Hơn thế nữa, theo Phương án DĐĐT của xã thì đất DĐĐT sử dụng cho trồng lúa và hoa màu, trong khi vị trí đất mà 07 hộ dân nêu trên tự nguyện xin nhận lại đang được gia đình ông Cường, bà Tâm sử dụng để chăn nuôi, giờ đây có muốn trồng lúa và hoa màu trên đất này cũng là điều không thể. Vậy thì các 07 hộ dân tự nguyện nhận đất tại vị trí này để làm gì? Theo diễn giải của UBND xã Tiên Phương thì sau khi 07 hộ dân được nhận đất này, UBND xã sẽ đứng ra chủ trì (theo Biên bản cuộc họp ghi nhận bởi xã Tiên Phương) để hộ gia đình bà Tâm, ông Cường thuê lại đất của 07 hộ dân này và tiếp tục thực hiện chăn nuôi trên đất. Vậy tại sao UBND xã không trực tiếp cho gia đình ông bà Cường Tâm thuê đất như hàng chục năm qua để góp phần tăng ngân sách Nhà nước, mà lại để tiền thuê đất chảy vào túi người dân, rồi từ đó bất chấp các quy định về DĐĐT, về xử lý vi phạm trong sử dụng đất gây thiệt hại về tài sản nặng nề cho hộ gia đình ông bà Cường, Tâm như vậy? Tất cả những vấn đề này cần được các cấp có thẩm quyền làm rõ nhằm đảm bảo công khai, minh bạch, tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân.

Hiền Anh - Nguyễn Hân

Theo Tạp chí Tri thức Xanh - Số 23 - 20