Báo chí cách mạng Việt Nam là phương tiện thông tin thiết yếu đối với đời sống xã hội, lực lượng nòng cốt, giữ vai trò quan trọng trên các mặt trận tư tưởng, chính trị, kinh tế, xã hội…, là cơ quan lý luận, định hướng xã hội và kênh thông tin quan trọng để thực hiện các quyền công dân; là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân và ngược lại. Do đó, báo chí có vai trò vô cùng to lớn trong việc thực hiện thắng lợi các chủ trương của Đảng và pháp luật của Nhà nước, cũng như công cuộc bảo vệ sự nghiệp cách mạng của Đảng, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam được thiết thực.

Bài viết được thực hiện trong khuôn khổ Đề tài KH&CN trọng điểm cấp Quốc gia: “Công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong tổ chức và hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa”. Mã số: KX.01.41/16-20

Bài viết được thực hiện trong khuôn khổ đề tài Khoa học công nghệ trọng điểm cấp nhà nước: Quản lý các vấn đề xã hội tại các khu công nghiệp ở Việt Nam. Mã số: KX.01.45/16-20

Trong bối cảnh thực hiện chủ trương xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, việc thực hiện công khai, minh bạch trong xây dựng và hoàn thiện chính sách pháp luật là vấn đề tất yếu nhằm đảm bảo nguyên tắc dân chủ của hoạt động của nhà nước. Hiến pháp năm 2013 được xem như là một bước tiến lớn đáp ứng cơ bản các nghĩa vụ về công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình trong quá trình xây dựng và hoàn thiện chính sách pháp luật. Hiện thực hóa tư tưởng công khai, minh bạch trong Hiến pháp năm 2013, Quốc hội đã xây dựng và ban hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 (Luật BHVBQPPL). Luật năm 2015 có nhiều quy định mới mang tính đột phá so với Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2008 và Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân năm 2004. Thông qua việc quy định chặt chẽ trách nhiệm công khai, minh bạch ngay trong quy trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật BHVBQPPL 2015 đã cơ bản hình thành quy trình xây dựng hệ thống pháp luật thống nhất, đồng bộ, minh bạch, khả thi, dễ tiếp cận, hiệu lực và hiệu quả. Bên cạnh việc quy định trình tự, thủ tục chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước với nhau, Luật BHVBQPPL 2015 cũng bảo đảm sự tham gia của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quá trình xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật và quyền tiếp cận của người dân sau khi văn bản được ban hành.

Kỳ 1: Kinh nghiệm quản lý các vấn đề xã hội tại các khu công nghiệp ở Malaysia

Công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật tới công nhân lao động trong khu công nghiệp là một nhiệm vụ quan trọng của công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, là khâu đầu tiên của hoạt động thực thi pháp luật, là cầu nối để truyền tải pháp luật vào cuộc sống. Tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật là mắt xích quan trọng có ý nghĩa đặc biệt trong việc tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa (XHCN).

Quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước dẫn đến việc hình thành các khu công nghiệp trong cả nước. Các khu công nghiệp được hình thành đã thu hút lượng lớn lao động tới làm việc từ nhiều địa bàn khác nhau, trong đó phần lớn lao động tại các khu công nghiệp là thanh niên. Thanh niên tại các khu công nghiệp được hiểu là những người từ đủ 18 đến 30 tuổi, làm việc tại các doanh nghiệp chuyên sản xuất hàng công nghiệp, doanh nghiệp thực hiện dịch vụ cho sản xuất công nghiệp trong khu vực có ranh giới địa lý xác định do Chính phủ hoặc Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập. Thanh niên Việt Nam nói chung và thanh niên tại các khu công nghiệp nói riêng là đối tượng dễ tiếp thu cái mới, nhanh nhạy trong cập nhật thông tin, xu hướng mới.

Sau gần 35 năm đổi mới ở nước ta hiện nay, quá trình mở cửa, hội nhập kinh tế quốc tế và giai đoạn Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đã đi vào ổn định. Nền kinh tế thị trường theo định hướng Xã hội Chủ nghĩa được xây dựng theo hướng bền vững đáp ứng nhu cầu của xã hội hiện đại. Trong gần ba thập kỷ trở lại đây, cùng với tốc độ phát triển không ngừng về mọi mặt của đời sống xã hội, đô thị hóa và các khu công nghiệp, cụm công nghiệp xuất hiện ở nhiều tỉnh thành trong cả nước.

Con người là trung tâm của mọi sự phát triển, vừa là động lực để phát triển kinh tế - xã hội đồng thời sự phát triển đó cũng thúc đẩy nâng cao chất lượng đời sống cả về vật chất, tinh thần của người lao động, tạo điều kiện cho con người phát triển toàn diện.

Trong những năm vừa qua, để khắc phục tình trạng thiếu hụt quỹ nhà ở công nhân (NƠCN), Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế chính sách nhằm gắn trách nhiệm phát triển NƠXH cho công nhân đối với chính quyền địa phương có khu công nghiệp (KCN) và các chủ đầu tư phát triển KCN, coi việc xác định rõ phương án bố trí nhà ở cho công nhân là yêu cầu nội dung bắt buộc trong quá trình quy hoạch và đầu tư xây dựng các KCN tập trung.

Hơn 30 năm tiến hành sự nghiệp đổi mới (1986 đến nay), khu vực sản xuất công nghiệp ngày càng được Đảng và Nhà nước ta hết sức quan tâm và từng bước có sự phát triển. Từ khu công nghiệp đầu tiên được thành lập từ năm 1991, đến nay cả nước đã có 326 khu công nghiệp (KCN), khu chế xuất (KCX) được phân bổ ở hầu hết các tỉnh, thành phố, với hơn 3,6 triệu người lao động đang làm việc, trong đó số lao động nữ chiếm khoảng 60% (số liệu thống kế đến hết tháng 6/2019).

Việc đảm bảo an ninh trật tự đối với các khu công nghiệp có vai trò rất quan trọng; góp phần đảm bảo tính mạng, sức khỏe nhân dân, bảo vệ tài sản của Nhà nước, doanh nghiệp, thúc đẩy nền kinh tế ngày càng phát triển. Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng công tác quản lý Nhà nước đối với các khu công nghiệp ở Việt Nam hiện nay, bài viết đã nêu ra một số vấn đề có liên quan đến an ninh trật tự đã và đang đặt ra cho công tác quản lý xã hội tại các khu công nghiệp ở Việt Nam, từ đó, kiến nghị một số định hướng, giải pháp trong thời gian tới.

Trong bối cảnh đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nhiều khu công nghiệp (KCN) đã mọc lên ở hầu khắp các tỉnh, thành trên đất nước ta. Xét về mặt tiến bộ lịch sử, điều đó phản ánh sinh động về xã hội Việt Nam đang chuyển đổi, mà nội dung cơ bản là chuyển đổi từ nền văn minh nông nghiệp cổ truyền sang nền văn minh công nghiệp và hiện đại, đồng thời cũng là sự chuyển đổi từ cơ chế quản lý kinh tế tập trung bao cấp sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Điều đáng quan tâm là sự chuyển đổi xã hội theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa đã dẫn đến dòng di cư lớn với số lao động đông đến làm việc trong các doanh nghiệp ngày càng tăng ở các thành phố lớn ở khu vực đồng bằng sông Hồng, Đông Nam Bộ.