Ngày nay, môi trường sống của chúng ta ngày càng bị ô nhiễm, không chỉ bởi nguồn tài nguyên đang bị khai thác bừa bãi, quá mức mà còn tồn tại nhiều loại hình sản xuất gây ô nhiễm môi trường, thải hóa chất, các chất độc hại khó phân hủy ra môi trường, mà còn bởi những dự án đầu tư xây dựng mọc như nấm nhưng không theo quy hoạch xây dựng chung dẫn đến ô nhiễm môi trường sống, sự phát triển thiếu đồng bộ, lệch lạc, cản trở lẫn nhau và phá vỡ tổng thể chung, gây tốn kém, lãng phí cả về tiền của và thời gian. Trong đó, Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị Mỹ Gia, thuộc thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa là một đơn cử.

Biệt thự mọc lên tại Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật (?)

Công ty cổ phần Đầu tư, Thương mại và Dịch vụ - VINACOMIN chuyển nhượng Dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đô thị Mỹ Gia có hợp pháp?

Công ty cổ phần Đầu tư, Thương mại và Dịch vụ - VINACOMIN (tên viết tắt là ITASCO) là Công ty con của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam. Có bề dày truyền thống hơn 28 năm xây dựng, trưởng thành và phát triển và là một doanh nghiệp kinh doanh đa ngành với nhiệm vụ cung cấp các vật tư chiến lược, sản phẩm cơ khí chủ lực cho các đơn vị trong VINACOMIN; tiếp nhận vận chuyển vật tư, thiết bị của VINACOMIN giao chủ trì nhập linh kiện, thuê lắp ráp và tổ chức tiêu thụ xe ô tô Kamaz, Kraz và Scania; nhận thầu khai thác than, bốc xúc đất đá, vận tải thủy bộ, chuyển tải than xuất khẩu, vận chuyển than cuối nguồn; kinh doanh bất động sản và các dự án hạ tầng. Với thế mạnh sẵn có từ VINACOMIN nên có lẽ ITASCO mới được Thủ tướng Chính phủ cho chủ trương xây dựng kè dọc sông Cái (giai đoạn 2) thành phố Nha Trang bằng phương thức sử dụng quỹ đất tạo vốn xây dựng cơ sở hạ tầng tại tỉnh Khánh Hòa.

Nước ngập sau tai khu dân cư thôn Thái Thông trong mùa mưa

Theo Sở Tài Chính tỉnh Khánh Hòa thì: Dự án mà chúng tôi đã nhắc đến phía trên có tên gọi đầy đủ là: “Dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị Vĩnh Thái, thành phố Nha Trang (giai đoạn 1) tại xã Vĩnh Thái, thành phố Nha Trang. Dự án này ban đầu được cấp cho Công ty đầu tư, Thương mại và Dịch vụ (nay là Công ty cổ phần đầu tư, thương mại và dịch vụ thuộc Tổng Công ty Than Việt Nam). Công trình này có đặc điểm là khi phê duyệt dự án (năm 2004) là sử dụng cơ chế đổi đất lấy công trình. Theo đó, cho nhà đầu tư làm cái Dự án này để đổi lại nhà đầu tư phải làm công trình kè Sông Cái cho tỉnh. Tuy nhiên sau đó, nhà đầu tư không phải làm kè Sông Cái nữa vì tỉnh đã tìm được nguồn kinh phí để làm, cho nên nhà đầu tư mới làm Dự án nêu trên độc lập và tỉnh thu tiền sử dụng đất. Dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị Mỹ Gia theo tôi biết là giai đoạn 1 của tổng dự án xây dựng hoàn chỉnh khu đô thị Vĩnh Thái nhưng đến nay chỉ mới thấy có giai đoạn 1 chứ không có giai đoạn tiếp theo.” Còn theo Giấy chứng nhận đầu tư được cấp ban đầu cho ITASCO thì một vị lãnh đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư Khánh Hòa cho biết: “Dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị Vĩnh Thái (nay đổi thành Dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị Mỹ Gia), thành phố Nha Trang (giai đoạn 1) được UBND tỉnh Khánh Hòa cấp Giấy chứng nhận đầu tư số 37121000212 lần đầu vào ngày 08/10/2010. Với mục tiêu là: Đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu đô thị mới; Quy mô xây dựng: Xây dựng hoàn chỉnh hạ tầng kỹ thuật của Khu đô thị với diện tích sử dụng đất khoảng 181,966 ha bao gồm: San nền, hệ thống đường giao thông, hệ thống cấp nước, hệ thống thoát nước thải, hệ thống nước mưa, hệ thống cấp điện chiếu sáng, hệ thống cây xanh”.

Với mục tiêu chính là hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng kỹ thuật để làm cơ sở triển khai hệ thống hạ tầng xã hội. Ngay khi Dự án hạ tầng kỹ thuật khu đô thị Vĩnh Thái được UBND tỉnh Khánh Hòa phê duyệt. Ông Phạm Văn Chi - Chủ tịch UBND tỉnh (thời kỳ năm 2004) đã lưu ý Chủ đầu tư rằng: “hệ thống thoát nước phải được ưu tiên thực hiện trước các nội dung khác của dự án”. Tuy nhiên đến năm 2008 (tức sau 04 năm dự án được triển khai thực hiện) và cho đến tận hiện tại, những người dân sinh sống trong và quanh khu vực dự án này vẫn đang phải chịu cảnh ngập úng, bẩn thỉu. Theo chỉ đạo của ông Võ Lâm Phi - Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa (giai đoạn năm 2008) tại buổi họp nghe báo cáo tình hình triển khai Dự án ngày 19/03/2008 thì: “Để đầu tư xây dựng hoàn chỉnh khu đô thị Vĩnh Thái theo quy hoạch được duyệt (bao gồm giai đoạn I và giai đoạn II), đồng ý Chủ đầu tư thực hiện các thủ tục theo quy định để triển khai thực hiện giai đoạn II (nhưng phải được lập thành một dự án độc lập). UBND tỉnh sẽ thỏa thuận dự án giai đoạn II sau khi Chủ đầu tư hoàn thành hệ thống thoát nước giai đoạn I, tránh tình trạng ngập úng đối với khu vực xung quanh dự án trong mùa mưa lũ”

Những người dân bị ảnh hưởng môi trường sống bởi Dự án đã treo biển phản đối  Chủ đầu tư thi công không đảm bảo hệ thống thoát nước

Như vậy, với những cơ sở dữ liệu nêu trên, có thể thấy để hình thành được tổng thể dự án Khu đô thị Vĩnh Thái, Chủ đầu tư sẽ phải thực hiện hoàn chỉnh giai đoạn I và Giai đoạn II với mỗi giai đoạn là một dự án độc lập. Tuy nhiên không biết vì lý do gì mà cho đến hiện tại, tỉnh Khánh Hòa mặc định cho Chủ đầu tư dự án này dùng Giấy chứng nhận đầu tư dự án của Giai đoạn 1 để thực hiện cả Giai đoạn 2 và tổng thể Dự án Khu đô thị?. Cũng không rõ căn cứ vào đâu mà Sở Tài Chính đã thông qua giá đất phải nộp ngân sách nhà nước để Chủ đầu tư đốt cháy giai đoạn biến đất công thành đất riêng rồi ngang nhiên xẻ đất để bán?. Lại nói về Chủ đầu tư Dự án hạ tầng kỹ thuật khu đô thị Vĩnh Thái, năm 2004 là ITASCO và hiện nay trên trang thông tin điện tử giới thiệu về Công ty này cũng tự hào khoe rằng chính ITASCO là Chủ đầu tư triển khai thực hiện dự án. Tuy nhiên ít ai biết rằng, ITASCO đã chuyển nhượng toàn bộ dự án giai đoạn 1 nêu trên cho một doanh nghiệp khác. Đó chính là Công ty cổ phần phát triển đô thị Vĩnh Thái. Không biết thủ tục chuyển nhượng ra sao? ITASCO thu về bao nhiêu lợi ích? Chuyển nhượng như vậy liệu có đúng với các quy định của pháp luật hay không? Về những vấn đề này, chúng tôi sẽ phối hợp với các cấp có thẩm quyền làm rõ và thông tin tới bạn đọc trong những số ra tiếp theo. Nhưng có một điều cần quan tâm là cho đến hiện tại, đời sống của những người dân quanh vùng dự án này đang bị đe dọa bởi ô nhiễm và ngập lụt. Nhiều người dân đã làm đơn kiến nghị đến chính quyền sở tại về việc này và mong sớm được xem xét, giải quyết.

Xuân Kiên -  Thu Trung