Phối cảnh mô phỏng đường bao biển Hạ Long - Cẩm Phả sau khi hoàn thành.

Người dân không được thông tin đầy đủ về việc thu hồi đất?!

Ngày 31/10/2018, UBND tỉnh Quảng Ninh ban hành Quyết định số 4399/QĐ-UBND về việc phê duyệt dự án đường bao biển nối thành phố Hạ Long với thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh. Ngày 16/08/2019, UBND thành phố Hạ Long ra Thông báo số 504/TB-UBND về việc thu hồi đất thực hiện dự án: Đường nối thành phố Hạ Long với thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh (đoạn đi qua thành phố Hạ Long). Ngày 28/10/2019, UBND, thành phố Hạ Long ra Thông báo số 667/TB-UBND về việc thông báo thu hồi đất bổ sung thực hiện Dự án: Đường nối thành phố hạ Long với thành phố Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh (đoạn đi qua thành phố Hạ Long).

Ngày 10/08/2020, UBND thành phố Hạ Long phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho 16 hộ dân tại phường Hà Tu và gửi đến từng hộ gia đình. Tuy nhiên, các hộ dân không được nhận quyết định thu hồi đất của từng hộ gia đình làm căn cứ khiếu nại trong trường hợp không đồng ý với quyết định thu hồi đất đã được phê duyệt. Sau khi nhận nhiều phản ánh của các hộ dân, đến ngày 24/08/2020 một số hộ mới nhận được quyết định số 7892/QĐ-UBND ngày 10/08/2020 về việc thu hồi đất của 16 hộ gia đình, cá nhân tại phường Hà Tu để giải phóng mặt bằng thực hiện Dự án: “Đường bao biển nối thành phố Hạ Long với thành phố Cẩm Phả (đoạn đi qua thành phố Hạ Long) nhưng không phải là quyết định riêng cho từng hộ mà quyết định chung cho 16 hộ gia đình.  

Theo quy định tại Điều 69 Luật Đất đai 2013, Quyết định thu hồi đất và Quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư phải được cấp có thẩm quyền quyết định và gửi đến các hộ dân trong cùng một ngày. Đồng thời Quyết định phê duyệt phương án bồi thường và Quyết định thu hồi đất phải là các quyết định riêng cho từng hộ gia đình và phải được niêm yết công khai tại trụ sở UBND phường Hà Tu. Tuy nhiên, các cấp có thẩm quyền liên quan chưa thực hiện được điều này, đồng thời chưa thực hiện việc công khai, minh bạch thông tin đến từng hộ dân để các họ dân nắm bắt được thông tin để thực hiện quyền khiếu nại của mình.

Có dấu hiệu bất cập trong quá trình thực hiện thủ tục thu hồi đất?

Không chỉ thiếu minh bạch, công khai thông tin trong việc ban hành và thực hiện Quyết định thu hồi đất và Quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đối với các hộ dân tại phường Hà Tu mà việc thực hiện thu hồi đất còn có nhiều dấu hiệu bất cập. Cụ thể, theo quy định tại Điều 67 Luật Đất đai 2013, khi tiến hành thu hồi đất thì người có đất bị thu hồi phải biết được thời gian bố trí nhà hoặc đất tái định cư và thời gian bàn giao đất đã thu hồi cho tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng Tuy nhiên, trong các Quyết định các hộ gia đình nhận được không có các thông tin trên. Mặt khác, khi các hộ dân thực hiện quyền khiếu nại với Quyết định thu hồi đất của UBND Thành phố Hạ Long thì bị một số cá nhân cản trở, gây khó dễ, từ chối tiếp nhận giải quyết đơn khiếu nại. 

Theo quy định tại Điều 71 Luật Đất đai 2013 về trình tự, thủ tục thu hồi đất thì sau khi nhận được Quyết định thu hồi đất, người có đất bị thu hồi có quyền khiếu nại quyết định thu hồi đất và không đồng ý nhận tiền theo phương án bồi thường. Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng thuyết phục, vận động để người có đất thu hồi thực hiện. Sau quá trình vận động mà người dân không đồng ý thì cơ quan có thẩm quyền ban hành quyết định cưỡng chế thu hồi đất. Việc cưỡng chế phải diễn ra khách quan, công khai, dân chủ, bảo đảm trật tự an toàn, đúng quy định pháp luật, thời gian tổ chức cưỡng chế trong giờ hành chính. Quyết định cưỡng chế phải được gửi đến người có đất bị cưỡng chế thu hồi, niêm yết tại UBND phường và địa điểm sinh hoạt của khu dân cư.

Tuy nhiên, trong quá trình khiếu nại quyết định thu hồi đất dự án Đường bao biển nối thành phố Hạ Long với thành phố Cẩm Phả (đoạn đi qua địa phận thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh), một số hộ gia đình tại phường Hà Tu liên tục bị gây khó dễ do không nhận tiền đền bù. Một người dân tại phường Hà Tu cho biết, sau khi người dân không nhất trí với mức giá đền bù thì chính quyền thành phố Hạ Long và phường Hà Tu đã cử cán bộ đến từng nhà gây sức ép để yêu cầu người dân nhận tiền đền bù. Người dân này cũng cho biết thêm, mặc dù cán bộ thành phố Hạ Long và phường Hà Tu đến làm việc dưới tư cách vận động bồi thường giải phóng mặt bằng nhưng lại có những hành vi thiếu minh bạch, không hướng dẫn cụ thể quyền lợi cho người dân, không thực hiện đúng trách nhiệm giải trình khi người dân yêu cầu.

Trong quá trình thực hiện chuyên đề “Công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình của các cơ quan hành chính ở địa phương trong quản lý hoạt động đầu tư, đất đai, xây dựng” trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, nhóm tác giả sẽ tiếp tục phân tích những bất cập của quá trình thực hiện thu hồi đất tại dự án Đường bao biển nối thành phố Hạ Long với thành phố Cẩm Phả trong những kỳ tiếp theo.

Đức Phúc và nhóm PVĐT

Theo Tạp chí Tri thức Xanh - Số 25 - 20