Ông Võ Kim Cự - Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh về thăm mô hình Điển hình tiên tiến của HTX Trọng Nghĩa ( Năm 2013).

Mô hình Điển hình tiên tiến đang bên bờ vực thẳm

Ông Dương Văn Tùng - Chủ nhiệm HTX Trọng Nghĩa có đoạn viết nghe rất đau lòng gửi Tri thức Xanh: “Tôi nhận được Thông báo số 27 của UBND xã Kỳ Văn có nội dung: Căn cứ biên bản ngày 25/06 và 30/06/2020, tại cuộc làm việc với Công ty TL Nam và ông Trần Hữu Huyên đã thống nhất cho ông Tùng tiếp tục thu hoạch từ ngày 01/07/2020 đến 30/11/2020 trên hồ Văn Võ … Tôi nghĩ rằng chân lý luôn thuộc về kẻ mạnh nên bất lực nhìn cơ ngơi 17 năm xây dựng sắp bị phá vỡ thì có người bảo tôi gửi đơn lên quý cơ quan báo chí, những mong công lý sẽ được thực thi, luật rừng không tồn tại trong chế độ chúng ta…”.  Nhận được phản ánh của HTX Trọng Nghĩa, ngày 12/08/2020 phóng viên đã có cuộc làm việc với ông Nguyễn Cao Cường - Chủ tịch UBND xã Kỳ Văn, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh để tìm hiểu sự việc nhằm nắm bắt thông tin khách quan và bảo vệ sự phát triển kinh tế bền vững cho một đơn vị đã từng được coi là điển hình tiến tiến như HTX Trọng Nghĩa. Trao đổi với ông Cường về việc vì sao UBND xã lại ra Thông báo 27?. Ông cho biết: “Tôi vừa về nhận chức Chủ tịch, nếu không làm như vậy, anh Tùng đã mất hồ từ lâu. Công ty TL Nam ký hợp đồng với anh Huyên mà không thèm báo cho xã sở tại biết, tôi đã hòa giải 2 lần.  Vấn đề ở đây là trên, dưới chưa tìm được tiếng nói chung nên anh Tùng thu hoạch để giao lại hồ ”. Tuy nhiên khi phóng viên đề nghị cung cấp tài liệu về sự việc thì ông Cường đã từ chối vì lý do: “Hợp đồng giữa ông Huyên và Công ty TL Nam xã không có, biên bản hai lần hòa giải còn liên quan các vấn đề khác nên không cung cấp được. Riêng vụ chém nhau tại hồ là mâu thuẫn đã phạt hành chính”. Ông cũng từ chối luôn cả chứng thực vào bản phô tô xử phạt khi cung cấp cho phóng viên cơ quan báo chí (?). Tiếp đó, phóng viên đã tìm đến hồ Văn Võ gặp ông Tùng - Chủ nhiệm HTX Trọng Nghĩa. Trong khuôn mặt cam chịu, nhẫn nhục, ông trình bày với phóng viên trong sự phẫn uất, nghẹn ngào: “Năm 1991, tôi kết duyên cùng bà Hồ Thị Minh và sau đó sinh được 1 cháu trai và  3 cháu gái. Do làm kinh tế trang trại nhỏ, tôi có kinh nghiệm, vả lại ở sát hồ Văn Võ nên UBND xã đã đến động viên tôi: “Chú làm kinh tế VAC xây dựng mô hình Tổ hợp để làm mô hình đầu tiên cho huyện và được vay vốn không lãi suất”. Tôi nhận lời và ký hợp đồng  “Dự án nuôi cá nước ngọt trên Hồ Văn Võ”  với thời hạn 20 năm từ năm 2003 đến 2023, diện tích 40 ha, 4 triệu đồng/năm, mô hình: Nuôi cá nước ngọt góp phần giải quyết môi sinh, môi trường. Nuôi cá giống, thí nghiệm các giống cá mới. Đánh bắt bằng chài lưới không được sử dụng các loại phương tiện hủy hoại môi trường, chủ nhà phải thế chấp nhà cửa, tài sản cho các cấp có chức năng. Tổ hợp (HTX) của tôi có 5 gia đình với 15 lao động đã thả cá theo hợp đồng, còn trên khu vực đất giáp hồ thì nuôi lợn rừng, gà, vịt, trâu, bò… Những năm sau, được xã, huyện động viên và Sở Thủy sản cho vay vốn với lãi suất 0 đồng, tôi cùng các thành viên HTX táo bạo vay 140.000.000 đồng mua thêm 30 ha đất của ông Lê Văn Pháp nằm giáp hồ Văn Võ để trồng tràm, trồng cây ăn quả, xây dựng vườn, ao, chuồng liên kết được UBND huyện cấp Giấy CNQSDĐ và công nhận đạt chuẩn “Tiêu chí trang trại”. Năm 2012, thực hiện việc chuyển đổi mô hình HTX mới, huyện vận động và cho thành lập “HTX nông nghiệp và dịch vụ tổng hợp Trọng Nghĩa” do tôi làm giám đốc. Các con dần lớn lên 5 gia đình có 20 lao động, HTX mở rộng sản xuất  nên mỗi năm phải thuê thêm 15 lao động thời vụ, tức là HTX đã giải quyết việc làm cho gần 50 lao động trên địa bàn. Từ đó tôi bắt đầu bận tối mắt với các Hội nghị, Đại hội Đại biểu Hội nông dân, Mặt trận Tổ quốc, điển hình làm kinh tế giỏi, đi phổ biến kinh nghiệm và tham quan cùng các đoàn của tỉnh, … cuối năm 2013, Chủ tịch UBND tỉnh, ông Võ Kim Cự dẫn đầu đoàn của tỉnh, đi tháp tùng có cả đồng chí Bí thư Huyện uỷ Lê Trọng Bính, Chủ tịch UBND huyện Nguyễn Văn Bổng và một đoàn cán bộ cốt cán huyện Kỳ Anh đến tham quan HTX Trọng Nghĩa. Tại đây, ông Cự thưởng cho hợp tác xã 20 triệu đồng để xây một trại câu cá trên hồ với khẩu dụ: “Xây dựng thành một khu sinh thái tự nhiên cho nhân dân Kỳ Văn câu cá giải trí nghỉ dưỡng và thu hút tham quan” từ đó cứ cuối tháng có điều kiện, ông Cự và gia đình ông Bổng thường về đây câu cá nướng ăn. Tại Đại hội nhiệm kỳ 2015 - 2019 tôi đã trúng cử Ủy viên Ban Chấp hành Ủy Ban Mặt trận Tổ quốc huyện Kỳ Anh”.

Khi mà “Ai cũng đúng” thì ai sai? ai sẽ chịu trách nhiệm?

Ông Tùng trình bày tiếp: “HTX Trọng Nghĩa đang lên như diều gặp gió thì đột nhiên, tháng 3 năm 2020, ông Nguyễn Hữu Huyên (ở Cẩm Xuyên) có khu trang trại cạnh trang trại HTX tôi và cũng giáp kế bên hồ Văn Võ và ông Mạnh (ở Kỳ Thọ) dùng một xe ô tô chở cá giống đến đổ ập xuồng hồ rồi chụp ảnh đăng lên facebook tuyên bố chủ quyền. Tháng 5/2020, ông Huyên thuê tổ lưới Kỳ Đồng dùng thuyền máy đến “Thu hoạch” hàng tạ cá đem bán công khai… rồi sự việc hy hữu đã xảy ra vào đêm ngày 27/05/2020, khi đó anh Cảnh là khách du lịch ở trang trại của chúng tôi đang thả câu thì bị 4 người ập đến chém trọng thương (?!). Đêm ngày 21/6/2020 ông Huyên lại đến đánh bắt cá lần 2… Tôi đã báo công an và UBND xã Kỳ Văn, nhưng đều chỉ nhận được câu trả lời là: “Ông Huyên có hợp đồng thuê nên chịu”. Tôi đã viết 5 lá đơn gửi Chủ tịch UBND xã Kỳ Văn, nhưng cũng không nhận được hồi âm. Sau nhiều lần tôi gạn hỏi, ông Huyên mới đưa Hợp đồng kinh tế số 02 thuê mặt nước hồ Văn Võ theo hình thức quảng canh mà bên cho thuê là Công ty TL Nam  từ tháng 4/2019 đến tháng 4/2022 với giá thuê là 125.000.000 đồng với cam kết: “không làm ô nhiễm môi trường nước, bảo vệ môi trường sinh thái bền vững, quan hệ tốt với chính quyền địa phương và nhân dân ven hồ, bảo đảm an ninh trật tự, làm sai sẽ bị thanh lý hợp đồng….”. Từ Bản Hợp đồng này mà cuộc họp ngày 30/6 cả Công ty TL Nam, đến UBND xã và anh Huyên tuyên bố nếu tôi không thu hoạch thì mất hết, tôi đành ngậm ngùi ký vào biên bản nhưng chưa được bàn bạc và chưa được sự thống nhất của các thành viên HTX Trọng Nghĩa”.

Khi phóng viên đến làm việc với UBND huyện Kỳ Anh thì cả phòng Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn và phòng Tài nguyên & Môi trường đều khẳng định: “Việc công ty TL Nam cho ông Huyên thuê mặt hồ thì Huyện hoàn toàn không biết”. Tìm đến Công ty TL Nam, ông Nguyễn Văn Tâm - Quyền Giám đốc đi vắng, nhưng phóng viên cũng đã tiếp xúc, trao đổi với ông Phan Viết Liệu - Phó Giám đốc và ông Đặng Hòa Bình - Trưởng Phòng quản lý khai thác. Qua trao đổi, phía Công ty TL Nam cho biết: “Chúng tôi không được phép phát ngôn chính thống, chỉ trao đổi như sau: hồ Văn Võ năm 2003 thuộc xã quản lý. Năm 2011, UBND tỉnh giao cho Công ty chúng tôi, khi bàn giao xã giấu đi nên chúng tôi không biết hồ đã cho anh Tùng thuê và xã vẫn tiếp tục thu tiền anh Tùng. Năm 2019, Công ty có một Đội khai thác sản xuất kinh doanh nên một đồng chí trong Công ty có nhu cầu đã liên kết với anh Huyên ký hợp đồng thuê hồ. Lỗi là từ xã, hồ chúng tôi, chúng tôi có quyền cho ai thuê thì cho. Anh Huyên cũng không sai vì anh có quyền của anh khi đã có Hợp đồng. Tuy nhiên nếu thật sự biết xã có ký Hợp đồng với anh Tùng thì Công ty không bao giờ ký với anh Huyên, và nếu anh Huyên làm mất an ninh trật tự thì Công ty sẽ cắt Hợp đồng theo quy định tại điều 5.2 của Hợp đồng”. 

Vậy là đã rõ: Việc ông Huyên cho dù có biết ông Tùng đang là chủ Hợp đồng sử dụng hồ nhưng khi được Công ty TL Nam cho thuê thì cứ thuê và đầu tư, khai thác mà không cần biết đến lịch sử là đang có HTX Trọng Nghĩa cũng đang đầu tư, khai thác mô hình VAC tại hồ Văn Võ. Còn Công ty TL Nam thì khi được giao quan lý đã tiến hành cho thuê để khai thác mà quy trình bàn giao, tiếp nhận với UBND xã Kỳ Văn đã không được thực hiện công khai, minh bạch, đảm bảo đúng theo các quy định của pháp luật và  UBND xã Kỳ Văn thì vừa không bàn giao hồ Văn Võ cho Công ty theo thực trạng mà còn biển thủ, không dám đứng ra bảo vệ mô hình mình dày công vun đắp của HTX Trọng Nghĩa mà khi có sự vụ liên quan lại hòa giải theo hướng ép ông Tùng “Thu hoạch đi còn hơn mất trắng” bất chấp hậu quả của việc phá vỡ Hợp đồng trước thời hạn (???)

Thiết nghĩ: Vấn đề cần phải nghiêm túc ở đây là các cơ quan có thẩm quyền thuộc tỉnh Hà Tĩnh cần phải làm rõ trách nhiệm của UBND xã Kỳ Văn khi bàn giao hồ cho Công ty TL Nam mà bỏ lọt trách nhiệm bồi thường đối với Hợp đồng giữa UBND xã và HTX Trọng Nghĩa. Trách nhiệm của Công ty TL Nam nhận bàn giao và lại cho thuê khi trên hồ Văn Võ đang có một HTX sản xuất, khai thác kính doanh rầm rộ đến mức được cả Chủ tịch UBND tỉnh trước đó ghi nhận là đơn vị điển hình tiên tiến?. Việc UBND xã Kỳ Văn không thanh lý hợp đồng với ông Dương Văn Tùng - Đại diện cho HTX Trọng Nghĩa mà lại ra Thông báo số 27 với nội dung cho ông Tùng thu hoạch cá để ông Huyên… tiếp tục đấu thầu là chưa đúng với các quy định của pháp luật trong nội dung sự việc dẫn đến những hệ lụy khó lường. Một chuyện lạ là trong khi ông Tùng đang bị  UBND xã “ép” dẫn đến nguy cơ mô hình Tổ hợp điển hình tiên tiến của HTX Trọng Nghĩa nằm bên bờ vực phá sản thì vào ngày 10/7/2020 vừa qua, Hội Nông dân huyện Kỳ Anh đã Chứng nhận cho ông Dương Văn Tùng là Điển hình tiên tiến giai đoạn 2015 - 2020. Sự việc ông Tùng phản ánh và qua tìm hiểu sơ bộ của phóng viên Tri thức Xanh cho thấy việc phát triển kinh tế của HTX Trọng Nghĩa cũng như sự phát triển chung của xã Kỳ Văn, của huyện Kỳ Anh đang có nhiều bất cập. Đề nghị các cơ quan chức năng có thẩm quyền vào cuộc, xem xét, làm rõ và có biện pháp giải quyết theo đúng các quy định của pháp luật để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên cung như kiên quyết xử lý những sai phạm nếu có. Chúng tôi sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan chức năng để phản biện, thông tin nhằm hướng tới một sự phát triển kinh tế bền vững.

Đình Lộc

Theo Tạp chí Tri thức Xanh - Số 24 - 20