Lý do là vì sự quản lý yếu kém kéo dài của cơ quan có thẩm quyền quản lý Nhà nước về đất đai được thể hiện trong việc lưu trữ, quản lý hồ sơ về thửa đất không đầy đủ, không cập nhật được di biến động về thửa đất (do thực hiện các giao dịch, chuyển nhượng, quản lý .v.v..); thông tin trong hồ sơ về thửa đất thiếu hoặc không chính xác, các công trình xây dựng, nhà ở không được thể hiện trong giấy chứng nhận xuất phát từ quy định, cách làm không hợp lý của cơ quan quản lý về đất đai tạo nên nhầm lẫn trong việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất như của bà T nhưng lại đứng tên bà Tr dẫn đến tranh chấp. 

Có trường hợp cơ quan quản lý khi tiếp nhận đơn đề nghị cấp GCN QSD đất của công dân nhưng khi kiểm tra, xác minh thì thiếu xác thực dẫn đến cấp GCN QSD đất sai đối tượng. Bên cạnh đó việc cung cấp thông tin cho đương sự, cơ quan giải quyết tranh chấp không hiếm trường hợp cung cấp không kịp thời, thiếu chính xác cũng góp phần vào việc kéo dài khiếu nại và vượt cấp của công dân. Khi hồ sơ về thửa đất không bảo đảm độ tin cậy, cơ quan quản lý không cung cấp được những thông tin cần thiết cho việc giải quyết tranh chấp hoặc cung cấp không chính xác là trở ngại rất lớn cho việc giải quyết nhanh và chính xác các vụ tranh chấp về đất đai. Qua sự việc của bà Nguyễn Thị Thu sống tại địa chỉ số 71 đường 2/4 thành phố Nha Trang là dẫn chứng rõ ràng cho những nguyên nhân trên. Sự việc của bà Thu tính tới thời điểm này cũng đã gần 30 năm chỉ vì việc bà Thu có mua hai thửa đất với diện tích tổng cộng là 300 mét vuông (mỗi thửa có cùng diện tích 150 mét vuông) của ông Nghĩa và thửa còn lại mua của vợ chồng ông bà Tùng Vân. Nhưng không hiểu vì lý do gì mà có người khác đến nhận diện tích đất mà bà Thu mua của vợ chồng ông bà Tùng Vân (có giấy tờ mua bán viết tay) là của họ, tiếp theo đó không biết làm cách nào mà người đó đã được cấp GCN QSD đất mặc dù bà Thu vẫn đang sống và kinh doanh trên thửa đất đó. Bà Thu cùng những người thân trong gia đình đặt nghi vấn liệu có uẩn khúc gì mà họ có thể được cấp trong khi không thấy có cơ quan nào đến xác minh nguồn gốc đất, cũng không hiểu liệu quy trình cấp GCN QSD đất của cơ quan chức năng đã đủ và đúng chưa khi cấp cho người khác, ở nơi khác chứ không phải công dân sống trên địa bàn phường Vĩnh Hòa. Bà Thu cung cấp cho cơ quan báo chí nhiều loại giấy tờ chứng minh việc bà mua lại của những ai, sử dụng như nào, đảm bảo đã làm đầy đủ nghĩa vụ với nhà nước qua việc đóng thuế đất ở. 

Bà Thu chỉ cho phóng viên thửa đất đang tranh chấp

Theo quy định về trường hợp sử dụng đất được cấp Giấy CNQSD đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất như sau: “1. Nhà nước cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho những trường hợp sau đây: Người đang sử dụng đất có đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định”. Vậy theo quy định của Nhà nước thì bà Thu đã đủ điều kiện, tới đây bà sẽ tiến hành đề nghị cơ quan chức năng cấp GCN QSD đất. Bà Thu trao đổi với chúng tôi rằng: “Chỉ vì thiếu hiểu biết về pháp luật và mải chạy theo khiếu nại mà bà đã để lãng phí cả quãng thời gian dài, gia đình êm ấm ngày trước của bà cũng không còn nữa. Chồng bà đã bỏ đi vì khuyên bà nhưng không được, bà Thu buồn lắm nhưng vì bà biết là mình đúng nên vẫn kiên trì đội đơn đi đòi quyền lợi từ đó đến nay. Mặc dù đang sống giữa thành phố Nha Trang, một thành phố du lịch sầm uất mà bà vẫn không có một cái nhà tử tế để che mưa nắng, căn nhà sau khi bị UBND phường cưỡng chế phá bỏ thì bà chỉ lợp lại mái bằng tôn, nắng thì nóng như thiêu như đốt mà mưa thì dột hết chỗ này tới chỗ kia nhà thông thống vô cùng thiếu an toàn vì cửa che chắn không chắc. Mong muốn lớn nhất của đời bà là được ở trong căn nhà của mình, nằm trên đất của mình. Bà mong muốn được cầm trên tay GCN QSD đất mang tên bà và gia đình vì bà đã mua nó bằng tiền mồ hôi công sức lao động của cả tuổi trẻ”.

Thiết nghĩ đã đến lúc các cơ quan chức năng có thẩm quyền thuộc thành phố Nha Trang cùng vào cuộc chung tay tháo gỡ khó khăn sự việc của bà Thu, hướng dẫn và giúp đỡ cho công dân quy trình cấp GCNQSD đất, chỗ nào công dân không hiểu thì giải thích thấu đáo để người dân hiểu hơn, vướng mắc chỗ nào thì tháo gỡ chỗ đó theo đúng quy định của pháp luật thì sẽ không còn những vụ việc tương tự như này.

Thu Trung – Xuân Bách
Theo Tạp chí Tri thức Xanh - Số: 20 - 20