Nhận thức được ý nghĩa, vai trò quan trọng của tài liệu lưu trữ đối với công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước, ngay từ tháng 11/11/2011 Luật Lưu trữ đã được Quốc hội thông qua. Luật này quy định về hoạt động lưu trữ; quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong hoạt động lưu trữ; đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ lưu trữ; hoạt động dịch vụ lưu trữ và quản lý về lưu trữ. Thế nhưng tại nhiều địa phương bằng nhiều lý do vô tình hoặc cố ý, qua các năm tài liệu được lưu trữ luôn bị thất thoát, ảnh hưởng lớn đến việc giải quyết vụ việc xảy ra tại địa phương.

UBND xã Thanh Văn, huyện Thanh Oai

Trong quá trình tìm hiểu, nắm bắt thông tin tại xã Thanh Văn (huyện Thanh Oai, TP. Hà Nội) Tri thức Xanh đã nhiều lần yêu cầu UBND xã Thanh Văn cung cấp thông tin, hồ sơ liên quan đến sự việc xảy ra với gia đình bà Nguyễn Thị Xuất do đã trót đem thửa đất của gia đình mình đi đổi cho ông Quang Văn Thỉnh (nguyên Bí thư Đảng bộ xã Thanh Văn từ năm 1987 đến tháng 6/2015). Từ năm 2001 đến nay ông Thỉnh vẫn chưa cung cấp được giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất hợp pháp của ông với thửa đất mà ông này đem ra trao đổi với gia đình bà để gia đình bà có thể hợp thức hóa thửa đất đang sử dụng. Nhưng các cán bộ tại đây đều có lý do chung là: “Trong quá trình chuyển giao công việc vào năm 2017 từ ông Hoàng Văn Hòa sang đã không đầy đủ hồ sơ lưu giữ nên việc chuyển giao, trao đổi đất của gia đình bà Xuất từ năm 2001 với ông Quang Văn Thỉnh cụ thể như nào thì không nắm được...”. Việc chuyển giao thiếu tài liệu này cũng đã được ghi nhận là do mối mọt tại biên bản bàn giao tài liệu trước khi nghỉ hưu của ông Hoàng Văn Hòa.

Theo Khoản 1, Điều 8 Luật Lưu trữ có quy định “Điều 8. Các hành vi bị nghiêm cấm 1. Chiếm đoạt, làm hỏng, làm mất tài liệu lưu trữ” để đảm bảo cho việc này tại Thông tư Số: 14/2011/TT-BNV Quy định quản lý hồ sơ, tài liệu hình thành trong hoạt của hội nhân dân và ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn ra ngày 08/11/2011 của Bộ Nội Vụ quy định rõ: Điều 14. Bảo quản tài liệu lưu trữ 1. Tài liệu lưu trữ của cấp xã phải được bảo vệ, bảo quản an toàn trong kho lưu trữ. 2. Kho bảo quản tài liệu lưu trữ phải đáp ứng các điều kiện về bảo vệ, bảo quản an toàn tài liệu và thông tin tài liệu lưu trữ. a) Phòng, kho bảo quản tài liệu lưu trữ phải được bố trí độc lập trong trụ sở UBND cấp xã với diện tích tối thiểu 20m2; b) Vị trí phòng kho bảo quản tránh nơi ẩm thấp hoặc chịu tác động trực tiếp của ánh sáng mặt trời; c) Phòng kho bảo quản phải đảm bảo chắc chắn, không bị đột nhập; không bị ảnh hưởng mưa bão, ngập lụt; không bị các loại côn trùng phá hoại; d) Phòng kho bảo quản phải đảm bảo sạch sẽ và có trang bị quạt thông gió; đ) Kho phải có đủ giá (kệ), bìa, hộp, cặp bảo quản tài liệu; e) Trang bị đủ các phương tiện, thiết bị phòng cháy, chữa cháy. 3. Phải thực hiện chế độ vệ sinh kho; thực hiện và duy trì các biện pháp phòng chống côn trùng phá hoại tài liệu. Quy định về quản lý hồ sơ, lưu trữ tài liệu thì đã được quy định rõ nhưng tại xã Thanh Văn việc hàng loạt tài liệu quan trọng về địa chính đều bị mối mọt làm hư hại. Trong khi hàng loạt sai phạm về địa chính tại xã Thanh Văn thì tại Báo cáo số 167/BC-ĐTTLN về Kết quả thanh tra việc chấp hành pháp luật trong công tác quản lý Nhà nước về đất đai (tập trung là quỹ đất công ích, đất nông nghiệp xen trong khu dân cư, đất phần trăm); Công tác tài chính ngân sách tại UBND xã Thanh Văn, huyện Thanh Oai giai đoạn từ 2005 đến 3/12/2013 ngày 09/02/2015 của Đoàn thanh tra liên ngành có ghi: “UBND xã Thanh Văn có biểu hiện không thực hiện các quy định của pháp luật đất đai, để cho Ban Lãnh đạo các thôn tổ chức giao đất trái thẩm quyền với diện tích lớn, vi phạm nghiêm trọng công tác quản lý về đất đai, buông lỏng công tác quản lý trật tự xây dựng; vi phạm nguyên tắc thu chi tài chính, lập quỹ Bảo hiểm phúc lợi nông dân không đúng quy định của pháp luật… Các vi phạm trong quản lý đất đai và quản lý tài chính ngân sách xã kéo dài trong nhiều năm nhưng công tác kiểm tra, giám sát các cấp Uỷ, Chính quyền, Mặt trận tổ quốc và các tổ chức xã hội tại xã không thực hiện đúng quy định và có biện pháp ngăn chặn. Các vi phạm diễn ra một cách có hệ thống, có phạm vi rộng trong cả 4 thôn thuộc Xã, có mô hình và hình thức hoạt động để xảy ra các vi phạm như nhau, trong đó vai trò của Tổ chức cơ sở Đảng và Bí thư Đảng ủy xã Thanh Văn là một trong những nguyên nhân chính trong việc để xảy ra tình trạng vi phạm pháp luật trong công tác quản lý đất đai….” Liệu rằng việc hư hỏng, mối mọt hàng loạt tài liệu quan trọng về địa chính và việc “Bí thư Đảng ủy xã Thanh Văn là một trong những nguyên nhân chính trong việc để xảy ra tình trạng vi phạm pháp luật trong công tác quản lý đất đai...” có liên quan mật thiết với nhau không?.

Biên bản bàn giao tài liệu về địa chính của xã Thanh Văn ghi nhận hàng loạt hồ sơ bị hư hỏng do mối mọt

Trong khi nhiều hồ sơ về đất đai tại xã Thanh Văn đang trong quá trình đo đạc thống kê lại, chưa được nghiệm thu thì sự việc của gia đình bà Xuất lại là một vấn đề “nóng” được người dân bàn tán hàng ngày tại đây. Ngoài tình trạng “cả nhà làm quan, cả họ làm cán bộ” tại đây ra thì việc ông Quang Văn Thỉnh (nguyên Bí thư Đảng bộ xã Thanh Văn) đang sinh sống trên thửa đất mà chắp vá bằng 03 thửa đất đứng tên của 03 người khác nhau trong đó có thửa đất của gia đình nhà bà Xuất và 2 người khác cũng được người dân tại đây “thủ thỉ” với chúng tôi. Họ đặt ra  không ít nghi vấn với chúng tôi về sự việc này như: “Đất ông Thỉnh đang ở có phải đất của ông đấy không hay đây là đất có nguồn gốc bất hợp pháp mà ông Thỉnh đang tự ý sử dụng?”, “Một thửa đất gộp từ 03 thửa đất của 03 người khác nhau thì liệu rằng đến nay ai đang là chủ sở hữu thực sự và ông Quang Văn Thỉnh đang sử dụng thửa đất với danh nghĩa gì?”.

Hồ sơ địa chính là tài liệu thể hiện thông tin chi tiết về hiện trạng và tình trạng pháp lý của việc quản lý, sử dụng các thửa đất, tài sản gắn liền với đất để phục vụ yêu cầu quản lý Nhà nước về đất đai và nhu cầu thông tin của các tổ chức, cá nhân có liên quan. Vậy liệu rằng việc hư hỏng, mối mọt này có sự cố ý của một “nhóm lợi ích” nhằm chậm trễ trong việc cung cấp thông tin tới báo chí hay không?. Hay đó là câu trả lời thiếu trách nhiệm từ cán bộ địa chính xã?. Thông tin sự việc vẫn được Tri thức Xanh phối hợp với các cơ quan chức năng nhằm cung cấp cho bạn đọc một cách khách quan nhất. 

Nguyễn Hân - Đức Đông

Theo Tạp chí Tri thức Xanh - Số: 20 - 20